Yunanistan’da Çöl Tozu Etkisi: Atina’da Turuncu Gökyüzü
Kuzey Afrika’dan gelen yoğun toz bulutları, Yunanistan’ın başkenti Atina’nın gökyüzünü turuncu bir renge bürüdü. Meteoroloji uzmanları, Türkiye’de de toz taşınımının birkaç gün boyunca devam edeceğini açıkladı. Son günlerde Afrika ve Arabistan çöllerinden rüzgarlarla taşınan toz, ülke genelinde hava kalitesini olumsuz etkiliyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Tevfik Özlü, “Astım ve KOAH gibi akciğer hastalıkları olan bireylerin bu dönemde ekstra dikkatli olmaları gerekiyor. Zira havada izin verilen miktarların üzerinde bulunan toz ve gazların solunması, akciğer hastalarının dengesini bozabilir ve astım ile KOAH alevlenmelerine yol açabilir.” dedi.
Çöl Tozu Ne Zaman Bitecek?
Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan uyarılara göre, Libya çöllerinden havalanan toz bulutları Akdeniz’i geçerek Yunanistan üzerinden Türkiye’ye ulaşmış durumda. İstanbul’da çöl tozu etkisiyle görüş mesafesinde düşüş ve hava kalitesinde azalma yaşanıyor. Çevre Mühendisleri Odası Antalya Şubesi, Antalya, Burdur ve Isparta bölgelerinde de çöl tozunun etkisini gösterdiğini belirtti. Açıklamada, “Çöl tozunun solunum yolu, kalp ve akciğer hastalıkları olan bireyler üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği, ayrıca görüş mesafesinde düşmeye sebep olabileceği” vurgulandı. 25 Nisan 2024 tarihinden itibaren çöl tozu etkisinin azalması bekleniyor ancak yere çöken tozun tekrar havalanarak olumsuz etkiler oluşturması muhtemel. Genellikle çöl tozu geçtikten sonra en geç 2 gün içinde yağışlarla atmosferden temizlense de, bu sefer 30 Nisan 2024’e kadar bölgemizde yağış beklenmiyor.
Meteoroloji’den Önemli Uyarılar
Son hava durumu tahminlerine göre, Doğu Akdeniz ile Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yer yer toz taşınımı bekleniyor. Bu durum, görüş mesafesinde düşme, hava kalitesinde azalma ve ulaşımda aksamalar gibi olumsuzluklara karşı dikkatli olunması gerektiğini gösteriyor.
Çöl Tozu Nedir?
Toz taşınımı, atmosferdeki toz partiküllerinin hareket etmesi ya da taşınması sürecidir. Bu partiküller, rüzgar, termal hareketler, fırtınalar veya insan etkisiyle atmosfere karışabilir. Genellikle çöllerden ya da kuru arazilerden kaynaklanan toz fırtınaları ile ilişkilendirilse de, sanayi, tarım faaliyetleri veya araç trafiği gibi insan kaynaklı etmenler de toz taşınımına katkıda bulunur. Mineral toz partiküllerinin (çöl tozları) atmosferde belirgin varlığının başlıca nedenleri arasında kuraklık ve çölleşme yer almaktadır.
Çöl Tozunun Zararları Neler?
Prof. Dr. Tevfik Özlü, Afrika çöl tozları hakkında şu uyarılarda bulundu: “Son günlerde Afrika ve Arabistan çöllerinden kalkan toz, ülke genelindeki hava kalitesini olumsuz etkiliyor. Astım ve KOAH hastalarının bu dönemde dikkatli olmaları şart. Havada izin verilen miktarların üzerinde bulunan toz ve gazların solunması, akciğer hastalarının dengesini bozmakta ve astım ile KOAH alevlenmelerine neden olabilmektedir. Bu hastaların hava kirliliğinin arttığı dönemlerde acil başvuru ve ölüm oranlarının da artığı daha önceki büyük hava kirliliği olaylarından elde edilen verilerle sabittir.”
Prof. Dr. Özlü, bu dönemde astım ve KOAH hastalarının şikayetlerinin artabileceğini de belirtti: “Hastalarımızda mevcut yakınmaların şiddeti ve sıklığı artabilir. Nefes darlığı, öksürük, balgam, hırıltılı solunum gibi semptomlar ortaya çıkarsa ya da bu belirtiler daha da şiddetlenirse, hastalarımızın hemen hekimlerine başvurmaları gerekmektedir.”
Dışarı Çıkarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Prof. Dr. Özlü, tozun yoğun olduğu saatlerde dışarı çıkılmaması gerektiğini vurguladı: “Özellikle tozun yoğun olarak hissedildiği saatlerde dışarıya çıkmaktan kaçınmalısınız. Pencerelerinizi kapalı tutmalı ve dışarı çıkmanız zorunlu ise maske takmalısınız.”
Çöl Tozunun Diğer Etkileri
Çöl tozlarının bireyler üzerinde olumsuz etkileri olabileceğini ifade eden Prof. Dr. Özlü, “Çöl tozları gözlerde ve ciltte kuruma, tahriş, kaşıntı ve kızarıklık gibi belirtilere neden olabilir. Ayrıca, eşya ve yüzeylerde çizilmelere, tahriplere, boyalarda deformasyona yol açabilir. Çöl tozları ile taşınan mantarlar, solunabilir ve duyarlı bireylerde akciğer enfeksiyonlarına neden olabilir.” şeklinde konuştu.
