Türkiye’nin Gri Listeden Çıkışı: FATF ve Gri Liste Nedir?
Türkiye’nin gri listeden çıkmasının ardından, FATF ve gri liste kavramları merak edilen konular arasında yer aldı. 24 Eylül 1991’de FATF’a (Finansal Eylem Görev Gücü) üye olan Türkiye, 1994, 1998 ve 2006 yıllarında olmak üzere toplamda üç kez FATF değerlendirmesinden geçti. 1989 yılında, ABD, Japonya, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya ve Kanada’nın katılımıyla kurulan bu uluslararası kuruluş, hükümetler arası bir organizasyon olarak önemli bir rol üstleniyor. Peki, Türkiye’nin gri listeden çıkması neden bu kadar önemli? Gri liste nedir? İşte bu konuya dair detaylar.
FATF NEDİR?
FATF, 1989 yılında G-7 ülkelerinin Paris’teki toplantısında kurulmuş bir uluslararası kuruluştur. Kuruluşun görev süresi, başlangıcından itibaren periyodik olarak uzatılmış ve Nisan 2019’da süresiz hale getirilmiştir. FATF’ın yönetim organı olan Genel Kurul, yılda üç kez toplanarak kararlar almaktadır. FATF Başkanı ise Genel Kurul tarafından, üyeleri arasından iki yıllık bir süre için atanır.
FATF’ın toplamda 39 üyesi bulunmaktadır; bunlar 37 ülke ve 2 bölgesel kuruluştan oluşur. Üyeleri arasında ABD, Almanya, Avusturya, Avustralya, Arjantin, Belçika, Birleşik Krallık, Brezilya, Çin, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Güney Afrika, Hindistan, Hollanda, Hong Kong, İtalya, İrlanda, İsrail, İspanya, İsveç, İsviçre, İzlanda, Kanada, Güney Kore, Lüksemburg, Malezya, Meksika, Norveç, Yunanistan, Japonya, Türkiye, Yeni Zelanda, Portekiz, Rusya, Singapur, Suudi Arabistan, Avrupa Komisyonu ve Körfez İşbirliği Konseyi yer almaktadır.
FATF’IN GÖREVLERİ NELER?
FATF, uluslararası alanda kara para aklama, terörizmin finansmanı ve kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanı ile mücadelede standartları belirleyici bir rol üstlenmektedir. Kuruluş, bu alandaki politika ve düzenlemeleri belirleyerek ülkelerin finansal sistemlerini güçlendirmeyi hedefler.
GRİ LİSTE NEDİR?
Gri liste, FATF tarafından kara para aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadelede yetersiz kalan ülkelerin tespit edilmesi amacıyla oluşturulmuş bir listedir. Bu listeye dahil edilen ülkeler, eksikliklerini gidermek için FATF ile işbirliği yapmaya yönlendirilir.
TÜRKİYE İÇİN GRİ LİSTE SÜRECİ
FATF’a 24 Eylül 1991’de üye olan Türkiye, bugüne kadar 1994, 1998 ve 2006 yıllarında yapılan üç değerlendirmeden geçmiştir. Dördüncü değerlendirme süreci 2018 yılında başlamış ve 2019 yılında tamamlanmıştır. Bu süreç sonucunda hazırlanan karşılıklı değerlendirme raporu ile Türkiye, Ekim 2021’de “artırılmış izlemeye tabi ülkeler” arasında yer alan gri listeye dahil edilmiştir.
TÜRKİYE’NİN GRİ LİSTEDEN ÇIKMASI NEDEN ÖNEMLİ?
Türkiye’nin gri listeden çıkması, ülkenin finansal sistemine olan güveni artırma potansiyeline sahiptir. Bu durum, bankacılıktan reel sektöre kadar birçok alanda olumlu etkilerin görülmesine yol açabilir. Özellikle, bankaların uluslararası finansal ilişkilerinin güçlenmesi ve kredi notlarının artması beklenmektedir. Bu sayede, bankalar daha düşük maliyetlerle fonlama sağlayabilir ve uluslararası piyasalardan daha fazla kaynak bulabilirler. Enerji, inşaat, altyapı, turizm, sanayi, imalat ve gayrimenkul gibi çeşitli sektörlerde, bu kararın uluslararası alanda olumlu etkilerinin hissedilmesi muhtemeldir.
