AB Dönem Başkanı tarafından düzenlenen Birliğin 2004’teki en büyük genişlemesinin 20. yılı kutlaması ve gayriresmi AB Genel İşler Kuruluna, AB üyesi ülkelerin yanı sıra halihazırda aday yahut potansiyel aday 10 genişleme ülkesi de davet edildi.
AB’nin genişleme siyaseti ve Türkiye’nin tepkisi
Diplomatik kaynaklardan alınan bilgiye nazaran, Türkiye, 29 Nisan akşamı Hoş Sanatlar Merkezi’nde (BOZAR) düzenlenen AB’nin 2004’teki en büyük genişlemesinin 20. yıl dönümü kutlama aktifliğine GKRY’nin hukuk dışı üyeliği nedeniyle katılmadı. Türkiye, 30 Nisan sabahı düzenlenen gayriresmi AB Genel İşler Kurulunun 10 genişleme ülkesi ile çalışma kahvaltısında ise bakan değil büyükelçi düzeyinde temsil edildi.
Türkiye’nin iştirak seviyesinin, 17-18 Nisan AB Tepesi’nin ile ilgili kararlarına Ankara’nın verdiği reaksiyon nedeniyle düşük tutulduğu öğrenildi.
AB ülkelerinin Birliğin işleyişini ilgilendiren mevzulardan sorumlu bakanları, olağan toplantılarının dışında dönem başkanı ülkenin belirlediği gündemle gayriresmi Genel İşler Kurulu ismi altında da bir araya geliyor.
Mevcut dönem başkanı Belçika, 9 aday ülke ile potansiyel aday Kosova’nın temsilcilerini birinci defa bir Genel İşler Kurulu toplantısına davet etti.
Böylece AB’ye aday Türkiye, Karadağ, Sırbistan, Kuzey Makedonya, Arnavutluk, Bosna Hersek, Ukrayna, Moldova, Gürcistan ve potansiyel aday Kosova’nın temsilcileri de birinci sefer bir AB Genel İşler Kurulu toplantısında birlikte yer aldı.
Belçika Dışişleri Bakanı Hadja Lahbib, Brüksel’deki Egmont Sarayı’nda düzenlenen gayriresmi Genel İşler Kurulu toplantısının girişinde yaptığı açıklamada, gündemin “AB genişleme sürecinde hukukun üstünlüğünü güçlendirme” olacağını söyledi.
Lahbib, birinci defa Avrupa perspektifine sahip ülkelerin de katıldığı eşsiz formattaki toplantıda, 2004 genişlemesinden alınan derslerle AB’nin geleceğini hukuk prensipleri etrafında şekillendirmeyi tartışacaklarını söz etti.
Toplantıya Türkiye’yi temsilen Büyükelçi Kaymakcı katıldı
Türkiye’nin AB Nezdinde Daimi Temsilcisi Büyükelçi Faruk Kaymakcı, toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada, 10 genişleme ülkesini birinci defa bir ortaya getiren gayriresmi AB Genel İşler Kurulu toplantısına katıldığını kaydederek, “AB üyelik perspektifinin güçlendirilmesinin ıslahatları hızlandıracağını ve üyelik müzakereleri sürecinde veto hakkının berbata kullanılmasının herkesin aleyhine sonuçlar doğurduğunu vurguladık.” tabirini kullandı.
Toplantı sonrası Avrupa aile fotoğrafına da katılan Büyükelçi Kaymakcı’nın, 2004 genişlemesi 20. yıl dönümü pastasını kesme merasiminde yer almadığı görüldü.
Türkiye, AB Tepesi kararlarına reaksiyon göstermişti
Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “17-18 Nisan 2024 tarihlerinde Brüksel’de gerçekleştirilen AB Devlet ve Hükümet Liderleri Özel Zirvesi’nde ülkemize ait kabul edilen kararlar, AB’nin ülkemize ve global gelişmelere dair stratejik vizyon eksikliğinin yeni bir örneğidir.” tabiri kullanılmıştı.
Açıklamada şu tabirlere yer verilmişti:
“Zirve sonuçlarında ülkemizle işbirliği ve karşılıklı yarar sağlamaya yönelik bir bağ geliştirilmesinin AB’nin stratejik menfaatine olduğu vurgulanmaktadır. Buna rağmen, AB Komitesi Lider Yardımcısı/AB Dış Bağlar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Borrell ve AB Kurulu tarafından hazırlanan AB-Türkiye bağlarına dair Ortak Bildirimde yer alan tavsiyelere ait somut bir karar alınamaması önemli bir tutarsızlıktır.”
“Aday ülke Türkiye, AB üyeliği konusunda kararlılığını korumaktadır”
“Türkiye-AB ilgilerinde ilerleme sağlanmasıyla Kıbrıs sıkıntısının ilintilendirilmesi tarafımızdan hiçbir vakit kabul görmeyecektir.” vurgusunda bulunulan açıklamada, “çok istikametli Türkiye-AB bağlantılarını Kıbrıs sorununa indirgeyen anlayıştan vazgeçilmesi gerektiği, böylesi bir zihniyetin Kıbrıs sıkıntısına yahut başka bölgesel ve global sorunlara olumlu ve yapan bir katkı sunamayacağı” söz edilmişti.
Açıklamada, “Aday ülke Türkiye, AB üyeliği konusunda kararlılığını korumaktadır. Bununla bir arada, işbirliğimizin seçici bir anlayışla, birtakım alanlarla sınırlanmasını reddediyoruz. AB ile diyaloğumuzu, mütekabiliyet çerçevesinde, AB’nin önümüzdeki periyotta Türkiye’ye yönelik adımlarının suratı, seviyesi ve kapsamına nazaran ele alacağız.” sözlerine yer verilmişti.
AB’nin en büyük genişlemesi
Çekya, Macaristan, Polonya, Slovakya, Slovenya, Litvanya, Letonya, Estonya, Malta ve Güney Kıbrıs Rum İdaresi, 2004’te AB’ye üye olmuştu.
Böylece AB, tarihindeki en kapsamlı genişlemesini tamamlamıştı.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
