TRT1 ekranlarında yayınlanan Alparslan: Büyük Selçuklu dizisi, Türk tarihine dair bilgileri yine gündeme getiriyor.
Büyük Selçuklu bürokrasisinin kalbi olarak bilinen, baş vezir, hoca ve siyaset bilimci Nizamülmülk, seyircilerin araştırma konusu oldu.
Devletin işleyişinde büyük rolü olan bu isim, Nizamülmülk kimdir, nasıl öldü, Türk mü üzere sorularla araştırılıyor. Nizamülmülk Büyük Selçuklu Devleti’ne katkıları neler ve vazifesi nedir soruları da merak konusu…
İşte Sultan Alp Arslan’ın baş veziri hakkında bilgiler…
NİZAMÜLMÜLK KİMDİR?
Nizâmülmülk yahut gerçek ismiyle Ebu Ali Kıvamuddin Hasan bin Ali bin İshak et-Tûsî, Büyük Selçuklu İmparatorluğu’nun baş veziri ve Siyâsetnâme isimli yapıtın muharriri olan Fars devlet adamı ve siyaset bilimcisidir.
İSMİNİN ANLAMI
Memleketin nizamlarının kurucusu manasında olan Nizamülmülk ismi Abbâsî halifesi Kâim bi Emrillah tarafından verildi. “Nizâmülmülk” ismi, “devletin düzeni” manasına gelir.
NİZAMÜLMÜLK TÜRK MÜ?
Fars kökenli devlet adamı Nizamülmülk İran’ın Horasan bölgesinin Tus kentinde doğmuştur. Bu periyotta bu kent, Gazneliler’in yönetimi altında bulunmaktaydı. Birinci devlet vazifesini Gazne sultanları için yapmıştır.
GÖREVLERİ
Devlet işleriyle birinci olarak Gazne Devleti’nin Horasan valisinin yanında çalışarak başlamış ve 1059’da Gazneliler Horasan valisi olmuştur. 1063’ten itibaren misyonuna, Büyük Selçuklu Devleti’nde Alparslan’ın Belh valisinin yanında devam etti. 1064 yılında Büyük Selçuklu Devleti’ne vezir olarak atandı. Sultan Alp Arslan (hüküm müddeti: 1063-1072) ve Melikşah (hüküm mühleti: 1072-1092) devirlerinde bu kıymetli vezirlik misyonunda bulunmuştur.
NİZAMÜLMÜLK NASIL ÖLDÜ?
Nizâmülmülk, 1092 yılında bir Haşhaşî fedaisi tarafından suikaste uğrayarak bir hançer ile öldürülmüştür.
Nizamülmülk’ün mezarı, bugün İran’ın İsfahan kentinin kenar mahallerinden birinde, Sultan Melikşah ile birlikte ve Selçuklu ailesinden pek çok isimle birlikte mütevazı bir türbede bulunmakta ve Hoca Nizamülmülk olarak bilinmektedir.
