Amerikan ve Havacılık Dairesi’nin (NASA) geliştirdiği (Azim) aracı, 30 Temmuz 2020 tarihinde fırlatılmış ve 18 Şubat 2021 gecesi kızıl gezegendeki Jezero Krateri’ne inmişti.
Mars’taki jeolojik süreçleri, yaşanabilirliği, Mars’ta daha evvel hayat olup olmadığını ve biyolojik izleri araştıran Perseverance, tıpkı vakitte çeşitli örnekler topluyor.
NASA, örnekleri Dünya’ya getirmek istiyor
NASA, bu numuneleri 2030 yılında Dünya’ya getirmek üzere planlamalar yaparken, roket geliştiricisi olarak Lockheed Martin Space ile anlaştı.
Geliştirilecek roket ile Mars Numune İade Programı kapsamında numuneleri inançlı bir biçimde Dünya’ya getiren birinci robotik gidiş-dönüş seyahati gerçekleştirilecek.
Hafif ve küçük bir roket olacak MAV isimli roket, getirdiği numunelerle beşerli seyahatler için değerli bilgiler sağlayacak.
Mars Numune İade Programı, ve Avrupa Uzay Ajansı’nın(ESA) ortaklaşa çalışmasıyla gerçekleştirilecek. NASA, MAV’ı Sample Retrieval Lander (SRL) ismi verilen uzay aracıyla Mars’ın yüzeyine taşıyacak.
Perseverance aracının topladığı numuneleri buradan teslim alacak olan MAV, daha sonra Earth Return Orbiter (ERO) aracıyla birlikte numuneleri Dünya’ya getirmek için yola çıkacak.
Süreç hayli karmaşık
Plan, örnekleri toplamak için Dünya’dan Mars’a fırlatılan ve akabinde örnekleri Dünya’ya geri getirmek için diğer bir gezegenin yüzeyinden fırlatılacak karmaşık bir misyonu içeriyor.
Örneklerin Mars’tan geri getirilmesi için birinci kere öteki bir gezegenden roket fırlatılacak.
Program beklenenden yavaş ilerliyor
Programın karmaşıklığı, masrafı ve başlangıçta 2030 yılında gerçekleşmesi beklenen geri dönüş tarihinin gecikmesi, vazifenin çok ağır ilerlemesine neden oluyor.
Bağımsız bir inceleme kurulu tarafından yapılan değerlendirmelerin akabinde, örneklerin Dünya’ya geri dönüşü ertelendi. NASA’yı etkileyen bütçe kesintileri programı da riske attı.
Maliyet 11 milyar doları buluyor
NASA Başkanı Bill Nelson, bir konferansta yaptığı konuşmada, 2040’a kadar örnek getirebilmenin toplam maliyetinin 8 ila 11 milyar dolar olduğunu belirterek, bu durumu “fazla maliyetli ve hayli geç” formunda kıymetlendirdi.
Nelson, projenin süratli ve daha az maliyetle hayata geçirilmesi için NASA’nın her ünitesinden yeni fikirlere açık olduklarını vurguladı.
NASA Misyonu Şefi Nicky Fox da Dünya’ya getirilecek örneklerin 2040’ta astronotların Mars’a gidişine yardımcı olabileceğini söyledi.
Bu ortada, NASA’nın “Perseverance” isimli keşif aracının Mars’taki “Jezero Krateri” ismi verilen havzada antik bir gölün varlığını doğruladığı ve buradan 24 örnek topladığı biliniyor.
Mars’tan kaya örneği getirme, NASA’nın en güçlü vazifelerinden biri olarak değerlendirilirken, Perseverance keşif aracının topladığı kaya örneklerinin Dünya’ya getirilebilmesi için yüksek bütçeli bir dizi uzay aracı kullanılması gerekiyor.
