Ekonomi global olarak büyük bir çıkmazın içinde…
Koronavirüs pandemisiyle başlayan iktisattaki gerileme savaşlarla derinleşti.
Şu sıralarda ise resesyon beklentisi var.
DÜNYADA RESESYON KORKUSU
Dünya genelinde resesyon tasaları günden güne fiyatlamalara dahil olurken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizinin uzun bir ortanın akabinde 2 yıllık tahvil faizinin üzerine çıkması kelam konusu telaşları güçlendiriyor.
ABD Merkez Bankası (Fed) gelecek hafta Mart 2020’den bu yana birinci defa faiz indirmeye hazırlanırken, piyasalarda bankanın sıkı finansal şartları gevşetmesine rağmen resesyon yaşanabileceği korkusu hakim.
Analistler, bilhassa ABD’de tahvil piyasalarındaki fiyatlamaların ekonomilerde sakinlik periyodunun başlayabileceğine ait sinyaller verdiğini kaydederek, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi ile 2 yıllık tahvil faizi ortasındaki farkın tekrar müspete dönmesine dikkati çekti.
ABD’de yaşanan neredeyse bütün resesyonlar öncesinde 10 yıllık tahvil faizinin 2 yıllık tahvil faizi altında kaldığını aktaran analistler, kelam konusu fiyatlamaların tarihteki en uzun serilerden birine imza atması nedeniyle mümkün bir resesyonun şiddetinden de tasa edildiğini belirtti.
10 SORU, 10 YANIT: RESESYON
Piyasalarda kaygılı bekleyiş sürerken resesyona ait merak edilen 10 soru ve karşılığı derlendi.
1: Resesyon nedir?
Resesyon, bir ülkenin ekonomik faaliyetlerinde görülen daralmayı tabir ediyor. Teknik olarak, Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’da (GSYH) iki çeyrek üst üste küçülme görülmesi resesyon olarak tanımlanıyor. Bir iktisatta ekonomik küçülmenin sürekliliği ve öbür ekonomik faaliyetlerin uzun mühlet canlılığını yitirmesi hali depresyon olarak kabul ediliyor.
2: Resesyon nasıl oluşur?
Resesyon, çok farklı formlarda ortaya çıkabilir. Global finansal krizler, siyasi belirsizlikler, doğal afetler, ekonomik aktivitedeki zayıflama üzere durumlar resesyona taban hazırlamaktadır. Ayrıyeten merkez bankaları kararları ve ülkenin para siyasetleri resesyonu tetikleyebilir. Para siyasetinin gereğinden uzun mühlet sıkı kalması yahut para arzının azaltılması üzere sıkılaştırma prosedürleri iktisadın vakitle negatif büyümesine sebep olabilir.
3: Bir iktisat resesyon yaşarsa ne olur?
Resesyonla birlikte ekonomik aktivitenin yavaşlaması gündeme gelirken, daralmadan kaynaklı işsizlik oranının artması, tüketicilerin harcamalarını kısması, talep düşüşü, ithalat, ihracat ve ticaret hacminde azalma, yatırım eksikliği, üretim azalışını beraberinde getirebilir.
4: Resesyona gidildiği nasıl anlaşılır?
Bir iktisadın resesyona girip girmediğini anlamak için muhakkak ekonomik göstergelere bakmak gerekir. Bunlardan en değerlisi GSYH’dir. Endüstrinin üretim kapasitesindeki düşüş, işsizlik oranlarındaki artış, azalan talep ve yatırımlar, perakende satışlardaki gerilemeler resesyonu sezmede kıymetli göstergeler olarak öne çıkar.
5: Resesyon piyasaları nasıl tesirler?
6: Resesyonun sonuçları nelerdir?
Resesyon, ekonomik aktivitelerde süreksiz bir daralmayı söz eder. Uzun müddetli devam eden tesirli resesyonlar, ekonomik badireleri körükleyerek toplumsal meselelere yol açabilmektedir. Bu noktada hükümetler ve merkez bankaları, ekonomiyi ısıtmak, teşvik etmek ve resesyondan çıkmayı desteklemek için siyaset önlemleri alırlar. Bu tedbirler ortasında faiz oranlarının düşürülmesi, mali teşviklerin sağlanması ve kamu harcamalarının artırılması üzere adımlar kelam konusu olmaktadır.
7: Resesyonun düzeyi var mı?
Resesyonun hafif, orta ve şiddetli düzeyleri bulunur.
8: Küresel resesyon nedir?
Birden fazla ülkenin tıpkı anda ekonomik daralma ve küçülme yaşaması manasına gelir. Küresel resesyon, global çapta finansal krizlere yol açabilir.
9: ABD iktisadının resesyona girmesi merkez bankalarının siyasetlerini nasıl tesirler?
Fed’in resesyon halinde faiz indirimlerinin büyüklüğünün artacağı beklentisi güç kazanabilir. Bu durumda öteki merkez bankaları da resesyon ihtimalini göz önünde bulundurarak finansal şartları öngörülenden daha süratli bir formda gevşetebilir.
10: Resesyon ile stagflasyon ortasındaki farklar nelerdir?
Ekonomi biliminde, resesyon ve stagflasyon birbirlerinden başka manalar taşır. Resesyon; iktisatta sakinlik, düşük talep, yüksek işsizlik, fiyatlarda gerileme yahut düşük ölçüde artışın yaşandığı ekonomiyi yansıtır.
Stagflasyon ise enflasyon ile resesyonun tıpkı anda yaşanmasını söz eder. Stagflasyon, ekonomik büyümenin yavaşladığı yahut gerilediği bir devirde fiyatlar genel seviyesinin yükselmeye devam ettiği ve işsizlik oranının arttığı bir durumu tanımlamak için kullanılır.
