Pankreas Kanseri Hakkında Bilgiler
Pankreas kanseri belirtileri, tedavi yöntemleri ve hastalığın nedenleri hakkında bilgi edinmek isteyenler için bu yazı oldukça önemlidir. Son zamanlarda ünlü dansçı, oyuncu ve Survivor yarışmacısı Hasan Yalnızoğlu’nun pankreas kanseri sebebiyle hayatını kaybetmesi, bu hastalığın ciddiyetini bir kez daha gözler önüne serdi. 50 yaşındaki Yalnızoğlu’nun vefatı, pankreas kanserinin neden olduğu sağlık sorunlarını merak ettirdi. Pankreas kanserinin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, sigara içenler ve obez bireylerde daha sık görüldüğü bilinmektedir.
Pankreas Kanseri Nedir?
Pankreas, karın boşluğunda yer alan ve yaklaşık 15 cm uzunluğunda olan bir organdır. Mide, onikiparmak bağırsağı ve kalın bağırsakla çevrili bulunan pankreas, sindirim sürecinde ve kan şekeri seviyelerinin düzenlenmesinde kritik bir rol oynar. Pankreas kanserleri, organın farklı bölgelerinden gelişebilse de, en sık olarak baş bölgesinden kaynaklanmaktadır. Bu kanser türü, genellikle salgı yapan hücrelerden doğar ve “adenokanser” olarak adlandırılır.
Pankreas Kanseri Risk Faktörleri
Pankreas kanserinin kesin nedenleri hala tam olarak anlaşılmamıştır. Ancak, bazı risk faktörleri belirlenmiştir:
- Sigara kullanımı: Hastaların yaklaşık %30’u, pankreas kanserinin nedeninin sigara içmek olduğunu belirtmektedir.
- Obezite: Aşırı kilolu bireylerde hastalık daha sık görülmektedir.
- Şeker hastalığı: Erişkin tip şeker hastalığı ile pankreas kanseri arasında bir ilişki olduğu düşünülmektedir.
- Yaş: Pankreas kanseri, genellikle yaşla birlikte artan bir risk taşır; erkeklerde ortalama yaş 63, kadınlarda ise 67’dir.
Pankreas Kanseri Belirtileri
Pankreas kanseri, genellikle sinsi bir şekilde seyreder ve belirtileri aşağıdaki gibi olabilir:
- Kilo kaybı
- Karın ağrısı
- Sarılık (gözlerde ve ciltte sararma)
- İştah kaybı
- Bulantı ve kusma
- Halsizlik ve yorgunluk
- İshal
- Sindirim güçlüğü
- Sırt ağrısı
- Camcı macunu renginde dışkılama
- Aniden gelişen şeker hastalığı
- Depresyon gibi psikolojik bozukluklar
Özellikle sarılık, hastalığın en erken belirtilerinden biridir ve genellikle gözlerde başlar. Daha sonra ciltte sararma, koyu renkli idrar ve açık renkli dışkı ile takip edilir. Sarılığın nedeni, pankreas kanserinin safra yolunu tıkaması nedeniyle bilirubin salınımının engellenmesidir.
Pankreas Kanseri Tanısı
Pankreas kanseri, belirtilerinin sinsi olması nedeniyle tanı koymak zor olabilir. Erken tanı için hekimlerin bu hastalıktan şüphelenmesi ve gerekli araştırmaları yapması kritik öneme sahiptir.
- Laboratuvar tetkikleri: Serum bilirubin, alkalen fosfataz ve karaciğer transaminazları ile tümör belirteçleri (CEA, CA 19-9, CA 125) yükselmiş olabilir.
- Ultrasonografi: İlk başvurulacak inceleme yöntemi olup, pankreasta kitle varlığı ve bunun diğer yapılarla olan ilişkisi hakkında bilgi verir.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Bu yöntemler, pankreas tümörlerinin tanısında yüksek doğruluk oranları sunar.
Tedavi Yöntemleri
Pankreas kanseri tedavisinde ilk adım, tümörün evresinin belirlenmesidir. Eğer tümör cerrahi olarak çıkarılabilir durumdaysa, aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:
- Cerrahi Tedavi: Uygun hastalarda genellikle ‘Whipple ameliyatı’ yapılır. Bu işlemde pankreasın başı, safra kesesi, oniki parmak bağırsağı ve çevresindeki lenf bezleri çıkarılır.
- Radyasyon Tedavisi: Yüksek enerjili ışınlar kullanarak kanser hücrelerini hedef alır. Cerrahiyi zorlaştıran durumlarda veya cerrahi sonrasında kullanılabilir.
- Kemoterapi: Antikanser ilaçlar ile kanser hücrelerini öldürmeyi amaçlayan bir tedavi yöntemidir. Hem ameliyat öncesi hem de sonrası uygulanabilir.
Tedavi Sonrası Süreç
Erken tanı ve uygun tedavi ile sağkalım oranları artırılabilir. Ancak, tümörün geride kanser hücreleri bırakması veya komşu organlara yayılması durumunda bu oranlar düşmektedir. Korunma için ise, sigaradan uzak durmak, dengeli beslenmek ve düzenli egzersiz yapmak önemlidir.
