Edebiyatımızın üretken müelliflerinden Ahmet Hamdi Tanpınar, 122 yıl evvel, 23 Haziran 1901’de dünyaya geldi.
İyi ki doğdun Ahmet Hamdi Tanpınar…
Edebi hayatı boyunca unutulmaz eserler kaleme alan Tanpınar, ruhsal derinlikli kitaplar yazdı. Müellif, kabri başında sevenleri tarafından anılacak.
Yazdıklarıyla birçok bölümün beğenisini kazanan Ahmat Hamdi, Türk edebiyatında unutulmazlar ortasında yerini aldı. Usta muharririn, “Ne içindeyim zamanın/Ne de tamamen dışında” ifadeleri onu güzel anlatan kelamıdır.
Ünü muharrire dair kimi bilgiler…
Dergilerde başlayan yazı hayatı
Ahmet Hamdi Tanpınar, 23 Haziran 1901’de Kadı Hüseyin Fikri Efendi ile Nesime Bahriye Hanım’ın oğlu olarak, İstanbul’da dünyaya geldi.
Adını birinci kere 1920’de “Altın Kitap” mecmuasında yayınlanan “Musul Akşamları” şiiriyle duyuran Tanpınar’ın yapıtları, Dergah, Ulusal Mecmua, Hayat, Görüş, İdeal, Varlık, Oluş, Kültür Haftası ve Aile mecmualarında okuyucuyla buluştu.
Ahmet Hamdi Tanpınar, lise öğrencisiyken şiirlerinden tanıdığı Yahya Kemal Beyatlı’nın tesiriyle 1919’da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ne girdi.
Siyasete atıldı
Yazar Tanpınar, 1940’ta Kırklareli’de topçu teğmeni olarak vatani vazifesini yaptı, 1942’de CHP Kahramanmaraş Milletvekili olarak Meclis’e girdi.
İlk defa 1944’te tefrika halinde yayınlanan “Mahur Beste” isimli romanı 1975’te basılan Tanpınar, yapıtını Lale Bölümü’nün ünlü hanende ve bestekarı Eyyübi Ebubekir Ağa’ya ithaf etti.
Tanpınar’ın 1948’de tefrika halinde yayınlanan “Huzur” yapıtı, 1949’da kitap haline getirilerek okuyucuyla buluştu.
Edebiyata birinci adım
Unutulmaz muharrir, İstanbul’da Ravza-i Terakki İbtidai Mektebi, Sinop ve Siirt rüştiyeleri, Siirt’te Katoliklerin yönettiği Fransız okulu ile Kerkük, Vefa ve Antalya liselerinde okudu.
Yüksek tahsil için 1918’de geldiği İstanbul’da bir yıl veterinerlik kısmında yatılı okuyan Tanpınar, sonraki yıl İstanbul Darülfünun Edebiyat Fakültesi’ne kayıt oldu. İstanbul Üniversitesi’ndeyken şair Yahya Kemal Beyatlı ile tanışan muharrir, böylelikle edebiyat dünyasına adım attı.
Eserlerinin kıymeti daha sonra anlaşıldı
Şair ve muharrir Tanpınar, hayatı boyunca edebi yapıtlarının halk nezdinde paha görmediğinden yakınsa da vefatının akabinde romanları, denemeleri ve kıssaları büyük ilgi gördü.
Fikir dünyası yenilikçilik ve Batıcılık etrafında şekillenen müellif, 1932’de İstanbul’a döndükten sonra Yahya Kemal’in etrafının tesirinde kalarak Batılılaşma ismi altında geleneğin hiçe sayılmasına yönelik tenkitleriyle öne çıktı.
Usta müellifin yenilik ve gelenek çatışmasına dair fikirleri, yapıtlarında de yankı bulurken en meşhur romanı “Saatleri Ayarlama Enstitüsü”, Türk beşerinin doğu ile batı ortasındaki bocalamasını ele aldı.
Ahmed Hamdi öldü
Geçirdiği kalp krizi nedeniyle 23 Ocak 1962’de İstanbul’da vefat eden usta edebiyatçı, Rumelihisarı Aşiyan Mezarlığı’nda Yahya Kemal’in mezarının yanı başına defnedildi.
