Eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, 2024 yılında memurların mesai saatlerinin 6 saate indirilebileceğini açıklamıştı. Bu açıklama, Orta Vadeli Program’da da (OVP) yer almıştı.
Bakan Alım, mesai saatlerinin tekrar düzenlenmesi gerektiğini belirterek,
Çalışma saatlerini tekrar düzenlemeliyiz. Haftalık 45 saat olan çalışma müddetini tekrar ele almalıyız. 6 saate indirme olabilir. 5 saate indirme de olabilir. Burada kıymetli olan, çalışanın verimliliğini artırmak, iş-yaşam istikrarını sağlamaktır.
demişti.
6 saat mesai ve esnek çalışma modeli
Konuyla ilgili Enson Gündem Özel Youtube yayınında İlker Koç’un sorularını yanıtlayan iş ve toplumsal güvenlik uzmanı Emin Yılmaz, şunları söyledi:
1936’da haftalık 48 saat, 1971’de iş kanunu değişti lakin 48 saat devam etti. 1983’te de 45 saate düşürüldü. O günden beri 45 saat çalışıyoruz.
Dünyada yeni jenerasyon çalışma modelleri, pandemiyle birlikte milat oldu. Bu çalışma modellerinin en başında hibrit model var. Belli günlerde işçi işe gidiyor, belli günlerde müsait ise konuttan çalışıyor.
Uzaktan çalışmaya zati geçmişte gidilmişti. Esnek çalışma modelinde ise, çalışanın kendi belirlediği saatler üzerinden çalışması denebilir. Örneğin sabah erken işe başlayıp devamında 6 saatse, öğlenden sonra paydos olup, yahut öbür memur daha geç mesai tercih ediyorsa, o da öğle saatlerinde başlayıp akşam bitirecektir.
Esnek çalışma usulünün memurumuza yahut vatandaşa katkısı ne olacak? Çalışma saatleri sayesinde kendisine ve ailesine vakit ayırabilecek. Ağır trafiğe girmeyecek. Doktor muayenesine ya da çocuğunun okuldan çıkışına nazaran kendini ayarlayabilecek. Günü daha verimli kullanabilecek.
Dünyada 4 gün çalışma 3 gün tatil uygulaması birçok ülkede pilot bölgelerde uygulanıyor. Bu yolu 6 saat mesaiden sonra Türkiye’nin de uygulayacağını düşünüyorum.
Günlük çalışma saatini 1-2 saat artırarak haftanın son gününün tatil ilan edilmesi formunda özetleyebiliriz.
Avantajları, 3 gün tatil yaptığında bir sonraki hafta başına zihnen ve fiziken dinlenmiş geliyor. Kendisine ve ailesine daha fazla vakit ayırıyor. İş arayanlar ve patronlar daha cazip hale geliyor. Yetenekli insanları takımlarına alabiliyorlar.
Bir gün daha tatil olması, şirketin masraflarının da düşmesini sağlıyor.
Dezavantajları; tüm işçi birebir anda bulunamadığından toplantıları birlikte düzenlemek, takım ruhu açısından sorun olabiliyor.
6 saat mesai neyi değiştirecek
6 saat mesai uygulamasının hayata geçirilmesi durumunda, memurların günlük mesai saatleri 09:00-15:00 saatleri ortasında olacaktır. Bu uygulamanın hayata geçirilmesi durumunda, memurların çalışma müddetleri azalacak ve iş-yaşam istikrarları güzelleşecektir.
6 saat mesai uygulamasının birtakım avantajları şunlardır:
Memurlara daha fazla dinlenme ve şahsî vakit imkanı sağlayacaktır.
İş-yaşam istikrarını güzelleştirecek ve çalışan memnuniyetini artıracaktır.
Verimliliği artırmaya yardımcı olacaktır.
6 saat mesai uygulamasının birtakım dezavantajları şunlardır:
Bazı işler için 6 saat kâfi olmayabilir.
Uygulamanın maliyeti olabilir.
Çalışanların işyerinde daha fazla vakit geçirmesine neden olabilir.
Sonuç olarak, 6 saat mesai uygulamasının hayata geçirilmesi halinde, hem memurlar hem de patronlar için kimi avantajlar ve dezavantajlar olacaktır. Bu uygulamanın hayata geçirilip geçirilmeyeceği, yapılan çalışmalar ve değerlendirmeler sonucunda belirlenecektir.
Esnek çalışma saatleri
2023 yılı prestijiyle memurların çalışma saatleri, hafta içi 08:30-17:30 saatleri ortasındadır. Lakin, memurların esnek çalışma saatleri talepleri de bulunmaktadır.
Esnek çalışma saatleri, çalışanların kendi çalışma saatlerini belirlemelerine imkan tanıyan bir çalışma modelidir. Bu modelde, çalışanlar, başlangıç ve bitiş saatlerini kendileri belirlemekte, hatta hafta içi çalışılan gün sayısını da azaltabilmektedir.
Memurların esnek çalışma saatleri taleplerinin birtakım nedenleri şunlardır:
İş-yaşam istikrarını iyileştirmek
Çalışan memnuniyetini artırmak
Verimliliği artırmak
Memurların esnek çalışma saatleri taleplerine ait olarak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 2022 yılında bir çalışma başlatılmıştır. Bu çalışma kapsamında, kamu kurum ve kuruluşlarında esnek çalışma saatleri uygulamasının hayata geçirilmesi için çeşitli modeller kıymetlendirilmektedir.
Memurların esnek çalışma saatleri uygulamasının hayata geçirilmesi durumunda, çalışanların çalışma mühletleri azalacak ve iş-yaşam istikrarları güzelleşecektir. Bu uygulamanın hayata geçirilmesi, çalışanların verimliliğini artırmaya da yardımcı olacaktır.
Memurların esnek çalışma saatleri uygulamasının kimi avantajları şunlardır:
Çalışanlara daha fazla dinlenme ve ferdî vakit imkanı sağlayacaktır.
İş-yaşam istikrarını güzelleştirecek ve çalışan memnuniyetini artıracaktır.
Verimliliği artırmaya yardımcı olacaktır.
Memurların esnek çalışma saatleri uygulamasının kimi dezavantajları şunlardır:
Bazı işler için esnek çalışma saatleri uygun olmayabilir.
Uygulamanın maliyeti olabilir.
Çalışanların işyerinde daha fazla vakit geçirmesine neden olabilir.
Sonuç olarak, memurların esnek çalışma saatleri uygulamasının hayata geçirilmesi halinde, hem memurlar hem de patronlar için birtakım avantajlar ve dezavantajlar olacaktır. Bu uygulamanın hayata geçirilip geçirilmeyeceği, yapılan çalışmalar ve değerlendirmeler sonucunda belirlenecektir.
Türkiye’de esnek çalışma saatleri uygulamaları
Kamuda, esnek çalışma saatleri uygulamasına yönelik olarak 2022 yılında başlatılan çalışma kapsamında, çeşitli modeller kıymetlendirilmektedir. Bu modeller ortasında, çalışanların kendi çalışma saatlerini belirledikleri “tam esnek çalışma” ve çalışanların başlangıç ve bitiş saatlerini kendileri belirledikleri “yarı esnek çalışma” modelleri yer almaktadır.
