Kurban Bayramı ve Kurban İbadeti
Kurban Bayramı’nın yaklaşmasıyla birlikte, bu özel günün anlamı ve kurban ibadetinin detayları hakkında birçok kişi araştırma yapmaya başladı. Özellikle “Kurban kesmek farz mı?” ve “Kimler kurban kesmekle yükümlü?” gibi sorular sıkça soruluyor. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Din İşleri Kurulu, bu konularda merak edilen sorulara açıklık getirmiştir. İşte kurban ibadetinin dini hükmü ve gereklilikleri hakkında detaylı bilgiler:
Kurban Kesmek Farz Mı?
Kurban, sözlükte “yaklaşmak” anlamına gelir ve dinî bir terim olarak, Allah’a (c.c.) yakınlaşmak ve O’nun rızasını kazanmak amacıyla belirli şartları taşıyan hayvanların usulüne uygun olarak kesilmesini ifade eder. Kurban Bayramı’nda kesilen kurbanlara “udhiyye”, hac sırasında kesilenlere ise “hedy” denir.
Akıl sağlığı yerinde, hür, mukim ve dinî ölçülere göre zengin sayılan her Müslüman, İlahi rızayı kazanmak amacıyla kurban kesmekle hem Allah’a yaklaşmakta hem de maddi durumu yetersiz olanlara yardım etme fırsatı bulmaktadır. Bu ibadetin özünde, Allah’a yakınlık ve insanlara fedakârlık duygusu yatmaktadır. Kurban, bir Müslümanın, gerektiğinde Allah yolunda tüm varlığını feda etmeye hazır olduğunun bir sembolüdür.
Mezheplerin çoğunluğuna göre, udhiyye kurbanı kesmek sünnet olarak kabul edilir (İbn Rüşd, Bidâyetü’l-müctehid, 1/429). Ancak Hanefî mezhebinde kurbanın vacip olduğu yönünde bir görüş öne çıkmaktadır (Merğinânî, el-Hidâye, 8/146). Fıkhî hükmü ne olursa olsun, kurban, Müslüman toplumların belirli simgelerinden biri olup, özellikle milletimizin dinî hayatında köklü bir yer edinmiştir.
Kimler Kurban Kesmekle Yükümlü?
Kurban kesmek, akıl sağlığı yerinde, büluğa ermiş, temel ihtiyaçları ve borçları dışında nisap miktarı mala sahip olan, seferi olmayan her Müslümanın yerine getirmesi gereken mali bir ibadettir. Burada, mükelleflerin sahip olduğu malın artıcı (nâmî) olup olmadığına ve üzerinden bir yıl geçip geçmediğine bakılmaz. Bu durumda, yukarıda belirtilen şartları taşıyan ve temel ihtiyaçları ile borçları dışında 80,18 gram altın veya bu değerdeki para ya da eşya bulunduran kişilerin kurban kesme yükümlülüğü bulunmaktadır.
