Ev Hapsi Nedir?
Ev hapsi, günümüzde adalet sistemi ile ilgili önemli konulardan biri haline gelmiştir. Adalet Bakanlığı tarafından uygulanan bu sistem, şüpheli, sanık veya hükümlülerin toplum içinde izlenmesini ve denetim altında tutulmasını sağlayan bir yöntemdir. Elektronik izleme sistemi, hem mağdurun hem de toplumun korunmasını destekleyen bir mekanizma olarak öne çıkmaktadır.
Ev Hapsi Cezası Nedir?
Ev hapsi cezası, 5402 sayılı Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kanunu’nun 15/A maddesinde belirtilen hüküm doğrultusunda uygulanmaktadır. Bu hüküm, “Şüpheli, sanık ve hükümlülerin toplum içinde izlenmesi, gözetimi ve denetimi elektronik cihazların kullanılması suretiyle de yerine getirilebilir.” ifadesini içermektedir. Bu bağlamda, elektronik izleme ile yükümlülerin denetimi sağlanmaktadır.
Ev Hapsi Neden Verilir?
Denetimli serbestlik sisteminde, elektronik izleme sistemlerinin kullanılmasıyla infazın yerine getirilmesi, çeşitli mevzuat hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. Bu hukuki çerçeve aşağıdaki maddeleri kapsamaktadır:
- Adli kontrol tedbirleri (CMK 109)
- Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırım (TCK 50)
- Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (CMK 231)
- Hapis cezasının konutta çektirilmesi (CGTİHK 110)
- Denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezaların infazı (CGTİHK 105/A)
- Mükerrerlere ve bazı suç faillerine özgü infaz rejimi ve denetimli serbestlik tedbiri (CGTİHK 108)
Bu bağlamda, Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği’nin yedinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde, elektronik izleme sisteminin kullanımına dair usul ve esaslar düzenlenmiştir.
İzleme Merkezi
Türkiye’de elektronik izleme uygulamaları, Adalet Bakanlığı tarafından diğer ülkelerdeki uygulamalar incelenerek başlatılmıştır. Gerekli alt yapı çalışmaları tamamlandıktan sonra, 25 Şubat 2012 tarihinde pilot uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Bu pilot uygulamalar sonucunda elde edilen deneyimler ile gerekli yasal düzenlemeler yapılmış ve 20 Ocak 2013 tarihinde Elektronik İzleme Merkezi kurulmuştur.
Bu merkez, en son teknoloji kullanılarak inşa edilmiş olup, aynı anda 5.000 kişiyi izleme kapasitesine sahiptir. Yedi gün, yirmi dört saat esasına göre dört vardiya şeklinde çalışmaktadır. Merkezi’nin giriş ve çıkışları, elektronik sistemler aracılığıyla kontrol edilmektedir. Ayrıca, çalışan personelin yükümlülerle yaptığı görüşmeler ve diğer tüm işlemler kayıt altına alınmaktadır. Sistemin veri güvenliği ise UYAP bilişim sistemi denetimi altında sağlanmaktadır.
Ev Hapsi Nasıl Uygulanır?
Kullanılmakta olan elektronik izleme üniteleri, ev hapsi uygulamasının temel unsurlarındandır. Ülkemizde dört tür elektronik izleme cihazı kullanılmaktadır:
- Konutun terk edilmemesi amacıyla kullanılan ünite,
- Belirlenen yerlere gitmekten yasaklanma veya belirli alanların terk edilmesinin engellenmesi amaçlı kullanılan ünite,
- Alkol kullanımı izleme ünitesi,
- Mağdur koruma ünitesidir.
Bu üniteler, bireylerin denetimini sağlamakta ve toplum güvenliğini artırmaktadır.
