87 yıldır, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Meteoroloji Genel Müdürlüğü, vatandaşları hakkında bilgilendirerek ve erken ihtarlarla kuvvetli meteorolojik olaylara karşı tedbir almalarını sağlayarak can ve mal kayıplarını önlemekte.
Kuruluş Kanunu, Devlet Meteoroloji İşleri Umum Müdürlüğü olarak 10 Şubat 1937’de kabul edildi ve Büyük Başkan Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Şubat 1937’de imzalamasının akabinde kurum faaliyetlerine başladı.
3 bin işçisiyle 7 gün 24 saat görev başında
Meteoroloji Genel Müdürlüğü, kuruluşunun 87’nci yıl dönümünde kapılarını Anadolu Ajansına açtı.
Türkiye genelinde 3 bin işçisiyle 7 gün 24 saat hizmet veren genel müdürlük, Ankara dışındaki meteoroloji uzmanlarıyla günlük yapılan çevrim içi toplantılarda, ülke genelindeki sıcaklık ve hava varsayımlarını yerinden teyit ederek vatandaşlara ulaştırıyor.
Tahminler Dairesi Başkanı Yüksel Yağan, hava iddiası hazırlanırken neler yapıldığını anlattı. Yağan,
Hava varsayımı, meteorolojik müşahedelerin işlenmesi ve birtakım hesaplanmaların yapılmasından sonra varsayım haritalarının oluşturulması ve haritaların meteoroloji uzmanları tarafından kıymetlendirilmesi sonucu ortaya çıkan bir sürecin eseridir.
dedi.
Gözlemler iki ana kümede yapılıyor
Meteorolojik müşahedelerin temel olarak iki ana kümede yapıldığını belirten Yağan, bunların “meteorolojik yer gözlemleri” ve “yüksek atmosfer gözlemleri” olduğunu söyledi.
Elde edilen bilgilerin gerektiğinde saatlik olarak yayınlanıp, vatandaşlarla paylaşıldığını lisana getiren Yağan, müşahedelerin ayrıntılarını şöyle aktardı:
Meteorolojik yer müşahedeleri hali hazırda otomatik olarak yapılıyor, yer düzeyindeki basınç, sıcaklık nem, rüzgar üzere birçok meteorolojik parametre elde ediliyor. Yüksek atmosfer müşahedeleri de ‘radyosonde rasatları’ dediğimiz balonla yapılan, halkımızın daha çok ilgisini çeken gözlemlerdir. Yer düzeyinden 30 kilometreye kadar Türkiye’de muhakkak noktalarda bu müşahedeleri yapıyoruz ve bu müşahedeleri yurt dışına memleketler arası yayınlıyoruz. Münasebetiyle atmosferi üç boyutlu olarak gözlemlemiş oluyoruz.
Türkiye’de 2057 müşahede sistemi var
Gözlem sistemlerinin sayısına ait bilgi veren Yağan,
Türkiye’de içerisinde yer ve yüksek atmosfer müşahedeleri ile meteorolojik radar müşahedelerinin de yer aldığı toplam 2057 müşahede sistemi bulunmaktadır. Buna ek, üyesi olduğumuz Avrupa Meteoroloji Uyduları İşletme Teşkilatı’ndan (EUMETSAT) da uydu manzaraları elde edilip bedellendirilmektedir.
dedi.
Yağan, ölçüm süreçlerinin, hava varsayımı sürecinin başlangıcı olduğunu lisana getirerek,
Daha sonra yer ve yüksek atmosfer müşahedelerine meteorolojik uydu ve radar müşahedeleri de dahil ediliyor. Hatta ikincil planda gemilerde yapılan meteorolojik müşahedeler ile uçaklarda yapılan meteorolojik müşahedeler de ekleniyor.
diye konuştu.
Dünyadaki havacılık dalında kullanılan birçok uçağın, uçuş esnasında meteorolojik bilgiler elde ettiğini aktaran Yağan, bu müşahede bilgilerinin yayınlandığı milletlerarası platformlardan da yararlandıklarını söyledi.
Sonuçlar elde edildikten sonra, denetimden geçirilip, doğruluğunun teyit edildiğini ve sayısal hava varsayım modelleri olarak isimlendirilen “atmosferik simülasyon programları”na aktarıldığını kaydeden Yağan, sayısal hava kestirim modellerinin hesaplamalarından sonra meteorolojik iddia haritalarının ortaya çıktığını anlattı.
Yağan, bu haritaların meteoroloji uzmanları tarafından değerlendirildiğine işaret ederek,
Sayısal hava varsayım modelleri bu simülasyonu yapar lakin bu iddia sonuçları yüzde 100 hakikat değildir. Burada deneyim, insan faktörü devreye girer bu sayısal hava varsayım modellerinden çıktıları kıymetlendirilir, tahlil edilir ve süreç sonunda hazırlanan hava varsayımları kamuoyu ile paylaşılır.
diye konuştu.
Yapılan kestirimlerde ve değerlendirmelerde kuvvetli bir meteorolojik hadise olduğunda meteorolojik ikazların hazırlanarak, SMS, Meteoroloji’nin Sesi Radyosu, e-posta, genel müdürlüğün web sayfası ve taşınabilir uygulamaları üzerinden yayınlandığını lisana getiren Yağan,
Bu meteorolojik ihtarlar, valiliklerimiz, belediyelerimiz başta olmak üzere bütün yetkili ve ilgili kurum kuruluşlarla paylaşılıyor. Bu sayede ilgililerin ve sorumluluğu olan insanların vaktinden evvel önlem alması sağlanarak, can ve mal kayıplarının en aza indirilmesi sağlanıyor.
dedi.
Balon yardımıyla yüksek atmosfer müşahedesi yapılıyor
Öte yandan, yerleşkesi içerisinde her gün yüksek atmosfer müşahedesi için balonla radyosonde rasatları yapılıyor. Bu müşahedeler, günde 2 defa 14.30 ve 02.30’da dünya ile eş vakitli olarak gerçekleştiriliyor.
Radyosonde hasadı yapılırken birinci kademeyi, aygıtı atmosfere ulaştırması için balonun şişirilmesi oluşturuyor. Yanıcı gaz kullanıldığı için önlem emelli özel kostümlerle şişirilen balona, radyosonde aygıtı bağlanarak, atmosfere gönderiliyor. Radyosonde aygıtı, balonun yardımıyla özgür atmosferde üst çıkarken meteorolojik bilgileri de eş vakitli olarak ölçerek ve istasyona gönderiyor.
“Yerli ve büsbütün ulusal olan cihazlarımızı kullanıyoruz”
Meteoroloji 9. Bölge Müdürlüğü (Ankara) Teknik Şube Müdürü Ümit Gülbağ, yüksek atmosfer müşahedelerine ait bilgi vererek, “Türkiye’de 9 merkezimizden, dünyada ise yaklaşık 800 merkezden yüksek atmosfer müşahedeleri yapılıyor.” dedi.
Gözlem sırasında balon, aygıt ve paraşüt kullanıldığını aktaran Gülbağ, şöyle devam etti:
Balonumuz lateksten oluşmakta aygıt olarak da Genel Müdürümüz Volkan Keyifli Coşkun’un talimatlarıyla 2-3 yıldır yerli ve büsbütün ulusal olan cihazlarımızı kullanıyoruz, yurt dışından rastgele bir aygıt almıyoruz. Aygıtımız basınç, rüzgar, sıcaklık nem üzere kıymetleri ölçüp yerdeki sistemimize iletiyor. Yerdeki sistemimizden de bunlar kodlanıp genel müdürlüğümüze gönderip modeller ve sübjektif kestirimlerde kullanılıyor. Aygıtımız dakikada 160 metre kadar yükseliyor, 35 kilometreye kadar çıkıyor. Basınç düşük olduğu için genişliyor ve o civarda patlıyor ve düşüyor.
Gülbağ, tek kullanımlık olarak üretilen aygıtın paraşüt yardımıyla düştüğünü belirterek, 100 gram yükünde olması münasebetiyle da rastgele bir ziyana sebebiyet vermediğini kaydetti.
