Yaklaşık 77 yıl evvel; Ağustos 1945’te Amerika Birleşik Devletleri, Japon kentleri Hiroşima ve Nagazaki’ye iki atom bombası attı ve 210 bin kişiyi öldürdü.
Bu, Atom Çağı olarak bilinen ürkütücü yeni bir çağın başlangıcı oldu ve nükleer silah tehdidi günümüze kadar ortadan kalkmadı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’ya saldırması ve Rusya’nın nükleer güçlerini yüksek alarma geçirme buyruğu, nükleer tehdidi bir defa daha gündeme getirdi.
NÜKLEER PATLAMANIN TESİRİ HESAPLANABİLİR Mİ
Sonda söyleyeceğimiz şeyi birinci başta söyleyelim, tek bir nükleer bombanın tesirini kestirim etmenin kesin bir yolu yoktur.
Çünkü bombanın atıldığı günkü hava durumu, patlatıldığı günün saati de dahil olmak üzere birçok faktör, bombanın tesirini değiştirebilir.
Ancak genel olarak konuşursak, hayatta kalma olasılığınızı etkileyebilecek bir nükleer bomba patlamasının kimi öngörülebilir evreleri vardır.
NÜKLEER PATLAMA SIRASINDA NE OLUR
Bir nükleer patlamanın gücünün yaklaşık yüzde 35’i termal radyasyon biçiminde salınır. Termal radyasyon, yaklaşık olarak ışık suratında hareket ettiğinden, size çarpacak birinci şey, kör edici bir ışık ve ısı parıltısıdır.
Işığın kendisi; birkaç dakika sürebilen, çoklukla süreksiz bir görme kaybı biçimi olan flaş körlüğü denilen bir şeye neden olmak için kafidir.
Hiroşima’da patlatılan bombadan 80 kat daha büyük, fakat birçok çağdaş nükleer silahtan çok daha küçük olan 1 megatonluk bir bombayı ele alalım.
85 KİLOMETRELİK UZAKLIKTA SÜREKSİZ KÖRLÜK YAŞAYABİLİRSİNİZ
Bu büyüklükte bir bomba için, açık bir günde 21 km’ye kadar olan beşerler flaş körlüğü yaşayacak ve 85 km’ye kadar uzaklıktaki beşerler süreksiz olarak kör olacaktır.
YANIK MESAFELERİ
Ortaya çıkan ısı, patlamaya yakın olanlar için önemli bir sorun haline gelebilir. Bu büyüklükteki bir patlamada; hafif, birinci derece yanıklar 11 km uzaklıkta meydana gelebilir.
Cilt dokusunu yok eden ve kabartan üçüncü derecede yanıklar ise 8 kilometre civardaki insanları etkileyebilir. Bedenin yüzde 24’ünden fazlasını kaplayan üçüncü derece yanıklar, çabucak tıbbi müdahale edilmezse ölümcül olabilir.
Bu uzaklıklar, yalnızca hava durumuna değil, birebir vakitte ne giydiğinize de bağlı olarak değişkendir. Örneğin beyaz giysiler, bir patlamanın gücünün bir kısmını yansıtırken, daha koyu giysiler onu emer.
Yine de, patlamanın merkezinde olacak kadar bahtsız olanlar için bunun bir fark yaratması pek mümkün değil.
Hiroşima patlaması sırasında bombanın patladığı yerin yakınındaki sıcaklıkların 300.000 santigrat derece olduğu varsayım ediliyor.
BİR ÖBÜR TEHLİKE: YÜKSEK HAVA BASINCI
Patlamanın merkezinden biraz daha uzakta olanlar için ısı dışında dikkate alınması gereken diğer tesirler de var.
Bir nükleer patlama, birebir vakitte havayı patlama bölgesinden uzaklaştırarak, hava basıncında objeleri ezebilecek ve binaları yıkabilecek ani değişiklikler yaratır.
1 megatonluk bir bombanın 6 km’lik yarıçapında, patlama dalgaları tüm iki katlı binaların duvarlarında 180 metrik ton kuvvet ve 255 km/sa rüzgar suratı üretir.
1 km’li bir yarıçapta, zirve basıncı bu ölçünün dört katıdır ve rüzgar suratları 756 km/sa kadar ulaşabilir. Teknik olarak, beşerler bu kadar baskıya dayanabilir, fakat birçok insan yıkılan binalar tarafından öldürülür.
RADYASYON VE NÜKLEER SERPİNTİ
Tüm bunlardan bir halde kurtulursanız, hala başa çıkmanız gereken radyasyon zehirlenmesi ve nükleer serpinti de var.
Örneğin, 2019’da yayınlanan bir simülasyon çalışması, Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya ortasındaki bir nükleer savaşın, atmosfere salınan duman ve kurum düzeyleri nedeniyle Dünya’yı birkaç gün içinde nükleer bir kışa sokacağını gösterdi.
Radyoaktif parçacıkların dikkate bedel ölçüde uzaklara gidebildiğini de biliyoruz. Yakın tarihli bir araştırma, Soğuk Savaş nükleer bomba testlerinden kalan radyoaktif karbon kalıntılarının, dünya okyanuslarının en derin noktası olan Mariana Çukuru’nun derinliklerinde bulunduğunu gösterdi.
Nükleer silahların yayılmasını ve kullanımını durdurmak için yürürlükte olan milletlerarası mutabakatlar var. Bu nedenle, tüm bu bilgilere gelecekte muhtaçlık duymayacağınızı umuyoruz.
