Bedelsiz Sermaye Artırımı Nedir?
Bedelsiz sermaye artırımı, şirketlerin finansman kaynaklarını artırmadan, mevcut özsermaye kalemlerini yeniden düzenleyerek sermaye yapısını güçlendirmelerini sağlayan bir süreçtir. Bu tür bir artırıma gitmenin çeşitli nedenleri bulunmaktadır. En yaygın nedenler arasında, emisyon primi ile iştirak ve duran varlık satış karı kalemlerinden elde edilen sermaye artırımlarının sağladığı vergi avantajları yer almaktadır. Ayrıca, şirketlerin enflasyon karşısında eriyen sermayelerini güncelleme ihtiyacı da önemli bir motivasyon kaynağıdır. Bu durum, hisselerin “bölünmesi” olarak da tanımlanabilir.
Bölünmenin Teknik Nedenleri
Şirket hisselerinin bölünmesi, birkaç ana sebebe dayanmaktadır. İşte bu sebeplerden bazıları:
- 1) Hissenin Likiditesini Arttırmak: Hisse senetlerinin değeri belli bir seviyeye ulaştığında, bu hisselerin alım-satım işlemleri zorlaşabilir. Şirketler, hisse senetlerinin piyasalarda hızlı ve kolay bir şekilde el değiştirmesini sağlamak için bölünmeyi tercih edebilirler. Örneğin, CEO’lar hisse fiyatlarının aşırı artışını istemezler, çünkü bu durum, hisse senedinin performans primini etkileyebilir. Öte yandan, Warren Buffett’ın Berkshire Hathaway şirketi, tarih boyunca ne temettü dağıtmış ne de hisse bölünmesine gitmiştir; bu durum, elinde yeterli sermaye olmayan yatırımcıların bu hisseyi satın almasını engellemektedir. Buffett, şirketine uzun vadeli “ortaklar” aradığını ve sürekli al-sat yapan yatırımcılardan hoşlanmadıklarını ifade etmektedir.
- 2) Hissenin Değerini Arttırmak: Hisse bölünmesi gerçekleştiğinde, bölünen hisselerin toplam değeri genellikle artış gösterir. Yatırımcılar, iki yarım hissenin toplamını tam bir hissenin değerinden daha fazla ödemek isteyebilirler. Bu durum, özellikle konuya hakim olmayan küçük yatırımcılar arasında yaygındır; yatırımcılar, hisse sayılarının artacağı düşüncesiyle bu hisselere yönelirler.
- 3) Sermayenin Kullanılamayan Kısımlarını Aktive Etmek: Birçok şirket, yıllar içinde biriken emisyon primi, yedekler ve varlık satışı gelirleri gibi özsermaye kalemlerini sermaye kalemlerine dönüştürerek kullanılabilir hale getirir. Bu süreç, şirketin mali yapısını güçlendirir ve vergi avantajları da sağlayabilir.
Bedelsiz Sermaye Artırımının Şirketlere Sağladığı Avantajlar
Bedelsiz sermaye artırımı, şirketlere doğrudan ek bir finansman kaynağı sağlamasa da, birçok önemli avantaj sunmaktadır. Bu avantajlar arasında:
- Emisyon primi, iştirak ve duran varlık satış karı kalemlerinden elde edilen vergi avantajları, şirketlerin maliyetlerini düşürmesine yardımcı olur.
- Şirketlerin enflasyon karşısında eriyen sermayelerini güncelleyerek mali yapılarının güçlenmesine katkı sağlar.
Bedelsiz Sermaye Artırımının Piyasa Değerine Etkisi
Bedelsiz sermaye artırımı, şirketlerin toplam piyasa değerini doğrudan etkilemez. Ancak, hisse senedi bölünmesi ve buna bağlı gelişmeler, yatırımcı algısını değiştirebilir ve dolaylı yoldan piyasa değerini etkileyebilir.
