Halk ortasında ‘bayılma, baygınlık ve kendinden geçme’ olarak tabir edilen senkop, şuurun ve duruşun süreksiz müddet ile kaybı manasına geliyor. Bayılma durumunda pek çoğumuz kime başvuracağımızı bilmezken birden fazla vakit da günlük hayatın ağır koşuşturmacası içerisinde diğer şikayetler ortaya çıkmadan tabibe başvurmaktan kaçınıyoruz. Halbuki bayılmanın nedenini günümüzde Tilt testi (eğik masa) ile saptanıyor.
Kardiyoloji Uzmanı Dr. Utku Zor, bayılmanın kalpten kaynaklanan ve hayati riske neden olabilen önemli bir hastalıktan olabileceğini belirtirken ihmal edilmemesi ve gerekirse bir an evvel tedavisine başlanması gerektiğini vurguladı. Dr. Utku Zor, şunları söyledi:
“ Kimi vakit duygusal gerilim, ağrı, çok sıcağa maruz kalma üzere nedenlerle başımıza gelebilen bayılma, kimi vakit da çok terleme ve ishal üzere sıvı kaybının arttığı durumlarda hatta şiddetli öksürdüğümüzde bile kapımızı çalabiliyor. Tıp lisanında senkop olarak isimlendirilen bayılma, ekseriyetle beyefendisine giden kan akımının süreksiz olarak yetersiz kalmasından kaynaklanırken en sık olarak kan basıncının çok düşük olması ve kalbin kâfi seviyede oksijeni beyefendisine ulaştıramaması durumunda ortaya çıkıyor.
Bayılma hayatı tehdit eden hastalıkların bir belirtisi de olabilir. Birtakım kalp hastalıkları, akciğer hastalıkları, nörolojik, psikiyatrik, metabolik (kan şekeri düşüklüğü) bozukluklardan ileri gelebilir. Yeniden birtakım ilaçlar bayılmaya yol açabilir”
Dr. Utku Sıkıntı, bayılan kişinin ailesinde sık bayılan yahut beklenmedik biçimde birdenbire ölen birisi olması durumunda da kesinlikle tabibe başvurulması gerektiğini söyledi, şu bilgileri verdi:
“Bayılma çocuklar ve gençlerde daha sık görülmekle birlikte her yaşta ortaya çıkabilirken, ekseriyetle ayaktayken oluyor; sıklıkla sıcaklık hissi, bulantı, baş dönmesi göz kararması üzere belirtileri takip ediyor. Bayılmanın mühleti uzadığında bedende kasılmaları tetikleyebildiğini ve idrar kaçırmaya yol açabiliyor.
Bu durum epilepsi (sara) atakları ile karıştırılmasına yol açıyor. Meğer epilepsi başta olmak üzere şuur kaybı ile seyreden çeşitli nörolojik rahatsızlıkların vazovagal senkoptan ayırt edilmesi çok değerlidir ve nörolojik kıymetlendirme bu açıdan kıymet taşımaktadır”
TİLT TESTİ (EĞİK MASA) İLE BELİRLEMEK MÜMKÜN
Senkop geçiren çocuk ve gençlerin çok büyük bir kısmında altta yatan yapısal bir kalp hastalığı yahut ritm bozukluğu olmadığının altını çizen Güç, bu sebeple detaylı tanısal tetkiklere nadiren gereksinim duyulduğunu, tabip tarafından yapılan detaylı bir sorgulama ve fizik muayenenin (kalp atım suratı ve ritminin kıymetlendirilmesi, ayakta ve yatarken kan basıncı ölçümü) birden fazla defa teşhis için kâfi olduğunu söyledi.
Bazı hastalarda ise kalp kökenli bayılma nedenlerini aydınlatabilmek için elektrokardiyogram, ekokardiyografi, idman gerilim testi, holter monitörizasyonu, koroner anjiyografi, elektrofizyolojik inceleme üzere ileri teşhis yollarının devreye sokulması gerekebildiğini kaydeden Dr. Utku Zor tilt testinin kıymetine dikkat çekti.
Günümüzde hastanın EKG ve öteki kalp tetkikleri olağan ise hastalara Tilt testi (eğik masa) uygulanıyor ve bayılmanın nedeni kolaylıkla saptanabiliyor. Dr. Utku Zor test sonucunda bayılma ataklarının önemli bir hastalıktan kaynaklanmadığı saptanan şahıslarda bu atakların önlenmesi için bol su içilmesi, nizamlı idman yapılması, çok sıcak ve uzun mühlet ayakta kalmak üzere bayılmayı tetikleyen durumlardan kaçınılmasını önerdiklerini belirtti.
Hasta, hidrolik olarak baş kısmı kaldırılabilen bir masaya yatırılıyor, emniyet kayışları ile güvenliği sağlandıktan sonra yatar durumda kan basıncı ve kalp suratı ölçülüyor. Daha sonra masanın baş kısmı 60-70 dereceye kadar kaldırılarak kan basıncı ve kalp suratı ölçümleri 20-35 dakika ortasında değişen mühletler boyunca periodik olarak tekrarlanıyor. Hasta bu test esnasında genelde kalp suratı ve/veya kan basınçlarının ani düşmesi sonucu bayılırken, masanın yine yatar duruma alınması ile bir arada kan basıncı, kalp suratı ve şuur süratle olağana dönüyor. Tilt (eğik masa) testi yaklaşık 45 dakikada tamamlanıyor.
