Son günlerde koronavirüs aşı çalışmalarında kıymetli gelişmeler kaydedilirken, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’de birinci aşılamanın 11 Aralık’ta sıhhat çalışanlarına yapılacağını duyurdu.
Bu gelişmeyle birlikte aşı heyecanı artarken, aşı aksiliği kavramı gündeme geldi. Dünya Sıhhat Örgütü’nün tehlikeli şeyler listesinde bulunan aşı aksiliği kavramı nedir merak konusu oldu.
AŞI AYKIRILIĞI NEDİR?
Aşı tereddütü yada aşı kararsızlığı (vaccine hesitancy) yeni kullanılan bir terim olup DSÖ tarafından “aşı hizmetlerinin varlığına karşın aşıların kabulünde gecikme yahut reddetme” olarak tanımlanmaktadır.
Aşı zıtlığı birinci olarak, İngiltere’de Edward Jenner’in aşı çalışmaları sırasında gündeme gelmiştir.
O devirde bir din alımı; hastalıkların İlah tarafından cezalandırmak gayesiyle gönderildiğini hasebiyle hastalıkları önlemeye çalışmanın Yaradana karşı gelmekle muadil olduğunu ileri sürmüş ve aşılama teşebbüslerini şeytana uymak olarak nitelendirmiştir.
AŞI ZITLIĞININ SEBEPLERİ
20 yıl öncesine nazaran otizm hadiselerinde 100 kat kadar artış olduğunu” ve “bazı uzmanların bunun aşıdan kaynaklandığını söylemesi sebebiyle aşı aksiliği artmıştır.
Ancak 2001 yılında Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Sıhhat Enstitüsü ve Tıbbi Araştırmalar Kurulu tarafından otizm ve KKK aşısı ortasındaki bir bağ olmadığı bildirilmiştir.
Aşı terslerinin sıraladığı nedenlerin başında, bulaşıcı hastalıkların birçoklarının ölümcül olmadığı tezi geliyor. Aşılara ait bir öbür yaygın fikir ise, doğal bağışıklamanın hastalıklara karşı korunmada kâfi ve hatta daha faal olduğu kanısıdır.
Aşı aksisi telaffuzların başlıcaları; aşıların içeriğinde bulunan kimyasal hususların insan sıhhatine ziyanlı olduğu, aşı üreten firmaların para derdi olduğu ya da doğal yollarla da bu hastalıklardan korunmanın mümkün olduğu ile ilgili söylemlerdir.
Aşıyı reddetme konusunda ebeveynlerin en büyük savı aşıların ağır metaller içerdiği ve bunların insan sıhhatini olumsuz etkilediği istikametindedir. Fakat aşıların içeriğindeki unsurlar bir insanın günlük hayatta karşılaştığı ve tükettiği şeylerin içindekinden daha az ölçüdedir.
AŞI NEDEN DEĞERLİDİR?
Tarih boyunca yaşanan salgın hastalıkların atlatılabilmesindeki en kıymetli faktör aşılardır. Bireyler, karar vermekte özgür oldukları kadar toplumda yaşayan herkesi de göz önünde bulundurmak durumundadır.
Aşılamadan sonra dünyada yaşanan hastalık ve mevt oranlarında önemli düşüş gözlemlenmiştir. Aşı tersliğinin önlenmesi için yanlışsız bilgiye ulaşmak ve yanlışsız yönlendirilmek karar basamağında değerlidir.
Aşı sayesinde beden, hastalığı geçirmenin getireceği vefat üzere risklerle karşılaşmaksızın o hastalıkla nasıl çaba edeceğini öğrenmiş olur.
Toplumun bağışıklık kazanması ve salgın hastalıkların denetiminde her birey üzerine düşen vazifesi yapmalıdır. Toplum bağışıklığının sağlanamaması tekrar aşıyla korunabilen hastalık salgınlarına yol açacak ve toplumun en kırılgan bölümleri başta olmak üzere herkese ziyan verecektir.
