ABD, İsrail’i korumak amacıyla, İran, Yemen’deki Husiler ve Lübnan’daki Hizbullah tarafından fırlatılan balistik füzelere karşı etkili bir savunma sağlamak için THAAD (Terminal High Altitude Area Defense) hava savunma sistemlerini konuşlandırma kararı aldı. THAAD, hem atmosfer içinde hem de atmosfer dışında gelen balistik füzelerin etkisiz hale getirilmesinde kullanılan en gelişmiş hava savunma sistemlerinden biridir.
İsrail, halihazırda uzun menzilli Arrow, orta menzilli “Davud’un Sapanı” ve kısa menzilli “Demir Kubbe” gibi üç ana hava savunma sistemine sahip olsa da, bu sistemler İran’ın son saldırılarında bazı füzeleri önlemede yetersiz kalmıştır. Dolayısıyla, THAAD sistemi ile bu eksikliğin giderilmesi hedeflenmektedir.
ABD’ye Göre Konuşlanma Sürüyor, İsrail’e Göre Tamamlandı
İsrail ordu radyosu, 12 Ekim’de ABD’nin İran saldırılarına hazırlık olarak THAAD sistemini İsrail’e konuşlandırdığını bildirmiştir. Pentagon, bu açıklamayı doğrularken, ABD Başkanı Joe Biden’ın talimatıyla bir THAAD bataryası ve ilgili ABD askeri personelinin İsrail’e gönderileceğini duyurdu. Bu adım, İran’ın 13 Nisan ve 1 Ekim’deki “benzeri görülmemiş saldırıları” sonrası alınmıştır.
THAAD Sistemi Nedir?
THAAD, Amerikan Lockheed Martin tarafından üretilen ve balistik füzeleri engellemek için tasarlanmış bir hava savunma sistemidir. Sistem, yüksek irtifa koruması, batı ülkeleri ve İsrail ile diğer hava savunma sistemleriyle entegre çalışma yeteneği ve hedef tespit radarının uzun menzili gibi özellikleri ile dikkat çekmektedir.
- Kısa ve orta menzilli balistik füzelere karşı etkili, uzun menzilli balistik füzelere karşı kısıtlı yeteneklere sahiptir.
- Patlayıcı madde içermeyen kinetik vuruş (Hit-to-Kill) teknolojisi ile hedefleri imha eder.
- Terminal safhasındaki füzelere karşı etkili olduğu gibi, atmosfer dışındaki füzeleri de imha edebilir.
Her bir THAAD bataryası, beş ana bileşenden oluşmaktadır:
- Önleyici füzeler
- Fırlatıcılar
- Radar
- Ateş kontrol ünitesi
- Destek ekipmanları
Bir THAAD bataryası, 95-100 kişi tarafından işletilmektedir ve her biri 8 fırlatıcı taşıyabilen 6 tekerlekli araca monteli fırlatıcı ünite ile 48 önleme füzesi, bir hedef tespit radarı ve haberleşme teçhizatını içermektedir. THAAD sisteminde kullanılan AN/TPY-2 radarı, yüksek hassasiyet ile uzun mesafelerden küçük cisimleri tespit edebilme yeteneğine sahiptir.
THAAD’ı Hangi Ülkeler Kullanıyor?
THAAD sistemini, halen ABD silahlı kuvvetleri ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) kullanmaktadır. Suudi Arabistan da bu sistemi tedarik etmek için anlaşma imzalamıştır. ABD, Mart 2022’de imzalanan 1,42 milyar dolarlık anlaşma ile 7 batarya tedarik etmiştir. BAE’deki THAAD bataryaları, ilk kez Ocak ve Şubat 2022’de Husiler tarafından atılan balistik füzeleri önlemiştir.
Suudi Arabistan ise 2017’de 7 batarya için yaklaşık 15 milyar dolarlık bir anlaşma imzalamış ve bu sistemin tedariki 2028 yılına kadar sürecektir. Ayrıca, ABD, THAAD sistemini 2017’den beri Güney Kore’ye konuşlandırmıştır.
Balistik Füzeler Nedir?
Balistik füzeler, menzillerine göre, dört ana sınıfa ayrılmaktadır:
- Kısa menzilli (1000 km’den az)
- Orta menzilli (1000-3000 km)
- Uzun menzilli (3000-5500 km)
- Kıtalar arası (5500 km’den fazla)
Balistik füzeler, fırlatıldıktan sonra atmosfer dışına çıkar ve yörüngede serbest hareket eder. Ardından, hedefe ulaşmak için atmosferin içine girerler. Hedefe yönelik seyrinin ilk safhası fırlatma safhasıdır ve genellikle 3-5 dakika sürmektedir. Bu nedenle, balistik füzelerin erken tespiti ve etkili bir şekilde imha edilmesi için yüksek teknolojiye sahip füze savunma sistemlerine ihtiyaç vardır.
İran Balistik Füzeleri ile Üzerine Saldırdı
İsrail, 1 Nisan’da Suriye’nin başkenti Şam’daki İran konsolosluğuna saldırı düzenlemiş ve bu saldırıda İran Devrim Muhafızları Ordusundan iki general ile toplamda yedi yetkili hayatını kaybetmiştir. İran, bu saldırıya karşılık olarak 13 Nisan’da İsrail’e yüzlerce kamikaze insansız hava aracı, balistik ve seyir füzesi ile saldırı düzenlemiştir.
İran, 1 Ekim’de İsrail’e yönelik olarak da onlarca balistik füze fırlatmış ve bazı füzeler İsrail’deki askeri üsse isabet etmiştir. İran devlet televizyonu, bu saldırıda yaklaşık 200 füzenin kullanıldığını belirtmiş ve hipersonik “Fettah 1” füzelerinin de ilk kez kullanıldığını duyurmuştur.
