Kadir Gecesi kandil mi? sorusu mübarek gecede öne çıkan mevzulardan oldu. Diyanet 2025 dini günler takvimine nazaran Kadir Gecesi 26 Mart 2025 Çarşamba gecesi idrak edilecek. Sözlükte kadir (kadr) sözü “hüküm, onur, güç, yücelik” üzere manalara gelir. Dini literatür de ise, “Leyletü’l-Kadr” biçiminde Kur’an-ı Kerim’in indirildiği gecenin ismi olarak kullanılır. Tıpkı ismi taşıyan 97. müddet bu gecenin fazileti hakkında nazil olmuştur.(1) Bu gece kendisinin ehemmiyetine binaen hakkında bir mühlet indirilen bir gecedir. İşte, Kadir Gecesi kıymeti manası ve detaylı bilgiler.
KADİR GECESİ KANDİL Mİ?
Kadir gecesinin Kur’ân-ı Kerîm ve hadislerde sözünü bulan kıymeti, bu gecede yapılan ibadet ve duaların kabul edileceğine, bu geceyi ihya edenlerin günahlarının bağışlanacağına dair Hz. Peygamber’in açıklamaları, müslüman toplumlarda ve bilhassa Osmanlılar’da Kadir gecesinin başka kandillere nazaran daha büyük ilgi görmesine, bu ortada toplumsal hayata yansımasına, örf ve âdetlerin zenginleşmesine vesile olmuştur.
Yaygın kanının tersine Kadir Gecesi Kandil değildir.
KADİR GECESİ NE OLMUŞTUR?
KADRİNİ KUR’AN’DAN ALAN GECE: KADİR GECESİ
Kadir Gecesi; rahmet, mağfiret ve günahlardan arınma mevsimi olan on bir ayın sultanı ramazan ayının kalbi mesabesindedir. Ulu Allah (c.c.), Kadir Gecesi’nde Kur’an’ı Hz. Peygamber’e indirerek, melekleri yeryüzüne göndererek ve o geceyi, içinde Kadir Gecesi bulunmayan bin aydan güzel kılarak ona müstesna bir bedel vermiştir.
Kadir Gecesi nedir?
Kadir sözü sözlükte, “güç, gurur, karar, kıymet” manalarına gelmektedir. Kadir Gecesi terkibi ise dinî literatürde “Ramazan ayında Kur’an-ı Kerim’in indirilmeye başlandığı gece” manasında kullanılmaktadır.
Zaman ve yerler, kendilerinde vuku bulan değerli hadiselerle paha kazanırlar. Kadir Gecesi’nin değeri ise Kur’an’dan gelmektedir. Zira Ulu Allah’ın insanlara son hitabı ve kozmik bildirisi olan Kur’an bu gecede indirilmeye başlanmıştır. Bu gece; kız çocuklarının canlı diri toprağa gömüldüğü, taştan, tahtadan ve helvadan yapılmış putların ilah kabul edildiği, zulümatın kol gezdiği ve cahiliye karanlığının çöktüğü diyarların İslam parıltısıyla tanışmaya, Kur’an’la aydınlanmaya ve Hz. Muhammed’in (s.a.s.) risaletiyle şereflenmeye başladığı gecedir.
İnsan için yenilenme ve diriliş vesilesi olan ramazan ayında gizli bulunan Kadir Gecesi, insanlığın sonsuz saadetine vesile olacak fırsatlarla gelmektedir. Aziz Allah, Kur’an’da Kadir Gecesi’nin bin aydan iyi olduğunu bildirmektedir. (Kadr, 97/3.) Peygamber Efendimiz de, “…Bu ayda o denli bir gece vardır ki bin aydan daha güzeldir. Bu gecenin hayrından yoksun kalan, bin ayın hayrından yoksun kalmış üzeredir.” (Nesâî, Sıyâm, 5.) buyurarak Kadir Gecesi’nin kıymetine vurgu yapmaktadır.
Bin ay yaklaşık seksen yıl, seksen yıl ise bir ömürdür. Bunun için Kadir Gecesi’nde yapılan ibadet ve taatler seksen yıllık bir ömür boyunca yapılanlara bedeldir. Her ne kadar kimi âlimlere nazaran bu tabirler kesretten kinaye olsa da, bir istikametiyle Allah’ın rahmetinin ve lütfunun da bir tecellisi, müminler için geri çevrilmeyecek bir kapı niteliğindedir. Bir hadis-i şerifte geçmiş ümmetlerin uzun ömürlü olmaları sebebiyle fazla sevap kazanmalarına karşılık Müslümanlara da Kadir Gecesi’nin verildiği belirtilmiştir. (Malik, İ’tikaf, 6. Ayrıyeten geniş bilgi için bkz. Mustafa Uzun, “Kadir Gecesi”, DİA, XXIV, 124-125.) Bu hususiyet öteki hiçbir geceye verilmemiştir. Öte yandan Kur’an’da lisana getirilen ilahi muştular, başta Hz. Cebrail olmak üzere meleklerin fecre kadar yeryüzünde dualara, zikirlere ve tilavetlere ortak olmalarıyla taçlandırılmaktadır.
KADİR GECESİNİN MANA VE ÖNEMİ
Kadir gecesi, gecelerin en feyizlisi ve bereketlisidir. Zira bu gecede yapılan ibadet, kadir gecesi bulunmayan bin ayda yapılan ibadetten daha güzeldir. Hakikaten bu hususta, birebir ismi taşıyan müddette şöyle buyurulur:
“Doğrusu biz Kur’an’ı Kadir gecesinde indirmişizdir. Kadir gecesinin ııe olduğunu sen bilir misin? Kadir gecesi bin aydan güzeldir. Melekler ve Cebrail (a.s.) o gecede Rablerinin müsaadesiyle her türlü iş için inerler. Gece tan yerinin ağarmasına kadar bir iyiliktir.”
