Hastalığa sebep olan virüs ve bakterilerin soğuk havalarda daha fazla üremesi ve yayılmasından ötürü, pnömoni (zatürre) kış ve bahar aylarında daha sık görülür. Yaz aylarında ise ek olarak filtre paklığı uygun yapılmamış klimalar aracılığı ile yayılan mikroplar, zatürreye sebep olabilir.
Çocuklarda, 65 yaş üstü yaşlılarda, böbrek, şeker, kalp yahut akciğer hastalığı üzere kronik bir hastalığı olanlarda, sigara ya da alkol kullananlarda, bağışıklık sistemini baskılayan kanser, romatizma, kan hastalığı üzere hastalığı olanlarda yahut beden direncini düşürücü ilaç kullananlarda zatürre daha sık görülür. Dünyada ve Türkiye’de antibiyotiklerin yaygın kullanılmasına ve aktif bağışıklama siyasetlerine bağlı olarak enfeksiyon hastalıklarından vefatlar giderek azalmakta olsa da pnömoniler, hala en sık vefata sebep olan enfeksiyon hastalığıdır.
Ölüm oranları; hastalık başladıktan sonra hastaneye başvuruluncaya kadar geçen mühlete, hastalığın tartı şiddetine, kişinin yaşına, ek hastalıklarının olmasına ve daha evvelce sık antibiyotik kullanmasına bağlı olarak değişmektedir.
Pnömoni Hastalığın belirtileri nelerdir?
Ateş, öksürük, balgam çıkarma en sık rastlanan belirtilerdir. Nefes darlığı, sık nefes alıp verme, göğüssırt ağrısı, halsizlik, iştahsızlık, bulantı-kusma, kaseklem ağrıları, şuur bulanıklığı üzere belirtiler de görülebilir. Bu bulgular tek tek olabildiği üzere birlikte de görülebilir. Ağır zatürre durumlarında parmaklarda, yüzde ve dudaklarda mavi mor renk değişikliği, tansiyon düşüklüğü ve şuur kaybı olabilir.
Corona virüs periyodunda tadavisi
Muayene, görüntüleme ve tetkikler sonrasında zatürrenin şiddeti belirlenir, hastanın yaşı, ek hastalıklarının olması üzere durumlar göz önüne alınarak hastanın meskeninde mi, hastaneye yatarak mı yoksa ağır bakım ortamında mı tedavi edileceğine karar verilir.
Tedavide antibiyotikler, ağrı kesiciler ve ateş düşürücüler üzere ilaçlar verilir. Bunun yanında sıvı desteği, istirahat üzere tedbirler de gereklidir. Hastaneye yatması gereken hastalarda ek sorunları çözmek için daha farklı tedaviler de gerekebilir. Çok ağır olgularda ağır bakım gerektiğinde, teneffüs takviye aygıtları ile yakın takip ve tedavi uygulanır.
Tedavi müddeti; hastalığın başlangıçtaki şiddetine, sorumlu mikroba, eşlik eden bir hastalığın olup olmamasına ve hastanın ferdî karşılığına nazaran değişebilir. Çoklukla ateşin düşmesini takiben 5-7 gün daha antibiyotiğe devam edilmesi önerilmektedir. Lakin birtakım mikrop çeşitlerine bağlı zatürre durumlarında tedavi mühletini 10 – 14 güne, bazen 21 güne kadar uzatmak gerekebilir.
Pnömoni olmamak için ne yapmalı?
Altta yatan kronik hastalıkların denetim altına alınması, istikrarlı beslenme, sigara ve alkol alışkanlıklarının denetimi, kış aylarında kapalı ortamların sık sık havalandırılması, soğuk algınlığı – grip yakınmaları olan bireylerle kapalı ortamlarda uzun müddet bulunulmaması, ellerin sık yıkanması üzere hijyenik tedbirler enfeksiyon gelişme sıklığını azaltabilir. Kronik hastalığı olan, 65 yaş üzeri bireylerde zatürre daha sık ve ölümcül seyredebildiğinden bilhassa bu bireylerde pnömokok ve yıllık influenza aşıları önerilir. Kronik hastalığı olan bireylerin aşı konusunda detaylı bilgi almak için göğüs hastalıkları tabibi ile görüşmesi uygun olur.
