2024-2025 Eğitim Dönemi ve Karne Uygulamaları
17 Ocak Cuma günü 2024-2025 yılı 1. dönemi sona erecek ve milyonlarca öğrenci karne heyecanı yaşayacak. Ancak, “1. sınıflar karne almayacak mı?” sorusu, son günlerde değişiklikler sonrası gündeme geldi. Milli Eğitim Bakanlığı, “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli” (TYMM) çerçevesinde ilkokul birinci sınıflar için karne uygulamasını kaldırarak, öğrencilerin sosyal-duygusal öğrenme becerilerini de içeren “gelişim raporu” sistemine geçti. Bu yeni model, TYMM doğrultusunda güncellenen müfredat ile “beceri temelli” bir yaklaşım benimsemektedir. Peki, gelişim raporu nedir, ne anlama gelir? Karneler tamamen kalktı mı? İşte tüm detaylar…
1. SINIFTA KARNE KALKTI MI?
Milli Eğitim Bakanlığı, “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli” (TYMM) çerçevesinde ilkokul birinci sınıflar için karne yerine, öğrencilerin sosyal-duygusal öğrenme becerilerini de içeren “gelişim raporu” uygulamasını başlattı. Bu raporlar, 17 Ocak’ta dönemin son ders zili çaldığında ilk kez verilecek. Ayrıca, raporlara e-okul sistemi üzerinden dijital olarak ulaşmak da mümkün olacak. Eski müfredatı uygulayan diğer ilkokul kademelerinde ise geleneksel karne dağıtımına devam edilecektir.
GELİŞİM RAPORU NEDİR?
5 sayfadan oluşan ‘gelişim raporları’, öğrencinin tamamladığı döneme kadar olan tüm temalar ile sosyal-duygusal becerilerinin bireysel değerlendirmesini içermektedir. Böylece, TYMM’nin sağladığı süreç odaklı değerlendirmenin somut bir çıktısı, öğrenci ve aile ile paylaşılacaktır. Öğretmenler, her dersin eski adıyla ‘kazanım’ olarak bilinen ‘öğrenme çıktıları’nı temalar dahilinde detaylı bir şekilde değerlendirecek. Öğrencinin yeterli olduğu veya gelişim göstermesi gereken alanlar belirlenerek raporda belirtilecektir. Örneğin, matematik dersi için öğrencinin ilk dönemin sonuna kadar öğrendiği ‘nesnelerin geometrisi’, ‘sayılar ve nicelikler (1)’ ve ‘sayılar ve nicelikler (2)’ temaları, raporda belirtilen alanlarda tek tek değerlendirilecektir. Bu uygulama, Türkçe, matematik, hayat bilgisi, müzik, beden eğitimi ve oyun ile görsel sanatlar derslerinde de geçerli olacaktır. Öğretmenler, geleneksel notlama sistemi yerine, öğrenci üzerindeki gözlemlerini ifade edecek ve böylece öğrencinin yıl sonunda nasıl bir gelişim gösterdiğini görmesi sağlanacaktır.
VELİLERE ÖZEL RAPORLAMA
Bir milyondan fazla ilkokul birinci sınıf öğrencisinin öğrenme süreçleri ile sosyal-duygusal becerileri değerlendirilecektir. Bu kapsamda; kendini tanıma (öz farkındalık), kendine uyarlama (öz yansıtma), kendini düzenleme, iletişim ve işbirliği, karar verme ve esneklik ile sosyal farkındalık alanlarında tanımlar, öğrencinin durumu ve veliye öneri başlıklarında raporlama yapılacaktır. Ayrıca, e-okul üzerinden sadece velilere özel bir raporlama gerçekleştirilecektir. Sunulan raporlar, çocuklarının ilerleme kaydettiği alanları ve desteklenmesi gereken becerileri somut önerilerle birlikte açıklayacaktır.
Yeni uygulama şu an için yalnızca ilkokul birinci sınıf öğrencileri için geçerli olup, önümüzdeki yıl kademeli olarak ikinci sınıfları da kapsayacaktır. Böylelikle dört yıl sonra, karne ilkokullarda nostaljik bir unsur olarak hatırlanacaktır. Yeni ‘karne’de öğrencilerin derslerdeki başarısını anlatmak için not yerine bu tür değerlendirmeler yer alacaktır.
Her yeni uygulama gibi, gelişim raporu da öğretmenler arasında yoğun bir şekilde tartışmalara yol açmıştır. “Olması gereken değerlendirme sistemi buydu” diyen eğitimciler, “Artık yeni uygulama ile senin Türkçe notun 3 demiyoruz, neden öyle olduğunu anlatıyoruz ki bu çok kıymetli bir geri bildirim.” açıklamasını yapmaktadır. Diğer yandan, ilkokul birinci sınıf öğrencileri için 5 sayfalık raporların kâğıt israfı olduğu ve bunun yalnızca dijital ortamda yapılması gerektiği yönünde eleştiriler de sosyal medya üzerinden dile getirilmektedir. Uygulama ile ilgili tepki çeken noktalardan biri de zamanlaması olmuştur. Öğretmenlerin bir kısmı, karne işlemlerini tamamladıktan sonra gelen resmi yazı ile yeniden gelişim raporu doldurmak durumunda kaldıklarını belirtmişlerdir. Ayrıca, hafta içinde e-okul sisteminin çökmesi, öğretmenlerin değerlendirme yapamamasına sebep olmuş ve bu durum da tartışmalara yol açmıştır. Öğrencilerin tek tek değerlendirilmesinin gecikmesinden endişe eden öğretmenler, “Şimdi sıkışsak da ikinci dönem için çok faydalı bir uygulama olacak. Her bir temayı tamamladığımızda hemen değerlendirmemizi yapabileceğiz. Böylece öğrenciler, nasıl bir yoldan geçtiklerini daha somut bir şekilde görebilecekler.” yorumunu yapmaktadır.
‘EĞİTİM SİSTEMİNİ GELİŞTİRECEK’
TYMM Temel Eğitim Sayısal Dersleri Öğretim Programı Akademik Koordinatörü Prof. Dr. Veli Toptaş, yeni uygulama ile ilgili olarak şu ifadeleri kullanmıştır: “Değerlendirme için gelişmeli, yeterli, iyi ve çok iyi seviyelerinden oluşan rübrik hazırlandı. İlkokulda sınav ve not ile ölçmenin olmaması, sürecin en iyi şekilde takip edilebilmesi açısından önem arz etmektedir. Bu uygulama, öğrencilerin akademik, sosyal-duygusal becerileri, kişisel ve duygusal gelişimlerini sistematik bir şekilde izlemeyi ve değerlendirmeyi hedefleyen bütüncül bir süreçtir. Öğrencinin yalnızca akademik başarısını değil, aynı zamanda bireysel yeteneklerini, değerlerin kazanımını, eğilimlerini ve sosyal becerilerini de göz önünde bulunduruyor. Uzun vadede yol haritamızın sağlam zeminde ilerlemesi için gelişim raporu sonuçları, bilimsel bulguları oluşturarak iyi bir eğitim sistemi oluşturmamıza katkı sağlayacaktır.”
