Nüfus Politikaları Yüksek Kurulu Toplandı
Bugün, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz başkanlığında Nüfus Politikaları Yüksek Kurulu ilk toplantısını gerçekleştiriyor. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, son yıllarda Türkiye’de gözlemlenen evlilik oranlarındaki ve doğurganlık hızındaki düşüşler üzerine harekete geçerek, aile yapısının güçlendirilmesi ve korunmasına yönelik adımlar atmaya karar verdi. Bu kurul, her altı ayda bir toplanarak Türkiye’nin nüfus politikalarını belirleme görevini üstlenecek.
Nüfus Politikaları Yüksek Kurulu Nedir ve Görevleri Neler?
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş’ın, ailenin korunması, güçlendirilmesi ve sosyal refahın artırılması amacıyla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a önerdiği “Nüfus Politikaları Yüksek Kurulu” 24 Aralık 2024 tarihinde Bakanlık bünyesinde oluşturuldu. Bu kurul, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın başkanlığında, Nüfus ve Demografik Değişimler, Nüfus Politikaları ile Aile ve Gençlik Fonu gibi temel konular çerçevesinde ilk toplantısını 9 Ocak tarihinde gerçekleştirdi.
Evlilik yaşının yükselmesi, mevcut nüfus azalmasının önemli nedenlerinden biri olarak değerlendiriliyor. Bu durumu tersine çevirmek amacıyla Bakanlık, bireyleri evliliğe ve aile kurumuna teşvik etmek için Aile ve Gençlik Fonu’nu hayata geçirmiştir. Bu fon ile belirlenen pilot illerde yeni evlenecek çiftlere 150 bin lira faizsiz kredi imkanı sunulmaktadır. Kurul, bu desteğin ülke genelinde yaygınlaştırılması ve kadınların günlük yaşam ile iş hayatını sürdürebilmesi için yeni çalışma modellerinin geliştirilmesi konularını da ele alacak.
Cevdet Yılmaz başkanlığındaki kurul, belirli aralıklarla toplanarak Türkiye’nin nüfus politikalarını gözden geçirecek ve nüfus artışını hızlandırmaya yönelik stratejileri tartışacaktır. 2023 yılı itibarıyla Türkiye’de 65 yaşını geçkin nüfus sayısı 9 milyona yaklaşmış ve 2018-2023 döneminde yaşlı nüfus yüzde 21,4 oranında artış göstermiştir. 65 yaş üstü bireylerin genel nüfus içindeki oranı ise yüzde 10,2 olarak tespit edilmiştir. Araştırmalar, yaşlı nüfus oranının 2060 yılında yüzde 22,6’ya, 2080 yılında ise Türkiye’deki her 4 kişiden 1’inin 65 yaş üstü olacağını öngörmektedir.
Yaşlı nüfus oranı artarken, doğum oranları da ciddi bir düşüş göstermektedir. Bu bağlamda Türkiye’nin nüfus artış hızı, 1960 yılında yüzde 2,4 iken, 2010 yılında bu oran yüzde 1,4’e gerilemiştir. 2022 yılında nüfus artış hızı yüzde 1’in altına düşerek 0,7 olarak gerçekleşmiştir. 2023 yılı sonunda ise nüfus artış hızı yüzde 0,11 olarak ölçülmüştür. Ancak, sağlıklı bir nüfus artış hızı yüzde 1-3 arası kabul edilmektedir.
Kurul, her altı ayda bir toplanarak mevcut nüfus politikalarını gözden geçirecek ve ihtiyaç duyulan uzmanları, sivil toplum temsilcilerini, bilim insanlarını dinleyecek. Ayrıca, çalışma grupları oluşturarak demografik yapıda meydana gelen değişimleri inceleyecek ve özellikle doğurganlık oranındaki azalma ile ilgili sebepler üzerinde kapsamlı çalışmalar yürütecektir. Doğurganlık oranının sağlıklı bir seviyede tutulması için gerekli önlemleri belirleyecektir.
Kurulun hedefi, ailelerin çok çocuk sahibi olmasını teşvik etmek değil, sağlıklı bir doğum oranı elde etmektir. Son yıllarda kadınlara sağlanan doğum izinleri ve süt izinlerinin artırılması gibi pozitif ayrımcılık uygulamaları hayata geçirilmiştir. Ayrıca, dar gelirli olup çocuk sahibi olmak isteyen ailelere bakım ve eğitim desteği de sağlanmaktadır.
Nüfusun yaşlanması ve doğum oranlarının düşmesi, işgücü bulmayı zorlaştırmakta, sağlık sistemi ile sosyal güvenlik sisteminin yükünü artırmaktadır. Uzun vadede, bu durum ülkenin varlık sorununa dönüşebilir. Bu nedenle ABD, Çin, Rusya, Singapur, Japonya, Fransa, Kanada, Finlandiya gibi birçok ülkede nüfus artışını teşvik eden politikalar uygulanmaktadır.
