Nardugan Ne Demek?
Nardugan, kökeni Moğolca “Nar” (Güneş) ve Türkçe “Tuqan” (Doğan) kelimelerine dayanan bir terimdir. Tatarlar, bu bayrama “Koyaş Tuğa” yani “Güneş Doğan Günü” adını verirken, Başkurtlar ve Udmurtlar ise Nardugan veya Mardugan olarak anmaktadır. Mişer Tatarları bu bayrama “Raştua,” Çuvaşlar “Nartavan” veya “Nartukan,” Zırizyalar “Nardava,” ve Mokşalar “Nardvan” ismini vermektedir. Bazı kaynaklarda, Nardugan’ın aslında Nevruz bayramı ile ilişkili olduğu iddia edilmektedir.
Nardugan adı, okunuşu itibarıyla güneş ile ilgili bir çağrışım yapsa da, burada farklı bir anlam taşımaktadır. “Nar,” güneşi simgelerken, “tugan” ise doğmak anlamına gelir; dolayısıyla Nardugan, “doğmuş güneş” anlamını taşımaktadır.
Nardugan Bayramı Ne Zaman Kutlanır?
Başkurtlar, Kazan Tatarları ve Çuvaşlar için Nevruz’un karşılığı olan Nardugan, her yıl 21 Mart’ta kutlanmaktadır. Kreşinler ise Nardugan’ı 7-12 Ocak tarihleri arasında kutlarlar. İslamiyet öncesi Türkler’in her yıl 21 Aralık’ta kış gündönümünü bayram olarak kutladıkları ve bu bayramın Hristiyanlık’taki Noel yortusunun atası olduğu öne sürülmektedir. Son yıllarda, Muğla’nın Bodrum ilçesine bağlı Gündoğan beldesinde 2010 yılından itibaren Nardugan Bayramı şenlik havasında kutlanmaya başlanmıştır.
Nardugan Bayramı’nda Ayaz Ata Nedir?
Ayaz Ata, Türk mitolojisinde kışın hükümdarı olarak bilinen önemli bir karakterdir. Soğuk rüzgarların habercisi olan Ayaz Ata, doğanın uykuya daldığı bu dönemde önemli bir figürdür. Nardugan Bayramı, Ayaz Ata’nın etkisinin azaldığı, doğanın yeniden canlandığı ve baharın müjdecisi bir zaman dilimini simgeler.
Nardugan Bayramı’nda Neler Yapılır?
Nardugan Bayramı, aile bireyleri ile bir araya gelerek özel yemekler hazırlayıp, şarkılar söyleyerek kutlanır. Bu bayramda, günün yeniden doğuşunu kutlayarak sevdiklerinizle birlikte eğlenceli vakit geçirebilirsiniz.
Bunun yanı sıra, yılbaşında bereket amacıyla kırılan nar, Nardugan’da da aynı amaçla kırılabilir. Narın parçalanan tanelerinin eve dağılmasıyla bereket getirdiğine inanılır. Narı temizlemenin zorluğu nedeniyle genellikle kapı önünde kırılır ve ne kadar çok dağılırsa bereketin o kadar fazla olacağına inanılır.
