1 Mayıs Tarihçesi
1 Mayıs, Emek ve İşçi Bayramı olarak bilinen önemli bir gün, her yıl ülkemizde “Emek ve Dayanışma Günü” adıyla çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır. 2009 yılından itibaren resmi tatil olarak kabul edilen bu özel gün, işçi hakları ve emeğin değerinin vurgulanması açısından büyük bir öneme sahiptir. Peki, 1 Mayıs nasıl ortaya çıkmıştır ve neden bu kadar önemli bir gün olarak kutlanmaktadır? İşte detaylar…
1 MAYIS TARİHÇESİ || İŞÇİ BAYRAMI’NIN ÖNEMİ NEDİR, NEDEN KUTLANIYOR?
1 Mayıs, ABD’de işçilerin günlük çalışma sürelerinin 8 saate indirilmesi için 1884 yılında başlattıkları mücadele ile doğmuştur. Bu tarih, 1886’da gerçekleştirilen kitlesel grevlerle daha da yaygınlaşmış ve uluslararası bir anlam kazanmıştır. 1889 yılında Paris’te toplanan Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatı’nın (II. Enternasyonalin 1. Kongresi) kongresinde, işçilerin dayanışma içinde olduklarını göstermek amacıyla yılda bir günün bayram olarak kutlanmasına karar verilmiştir. Bu özel gün, Amerikalı sendikacıların önerisiyle 1 Mayıs olarak belirlenmiştir.
Birçok ülkede bu gün, “Emek Bayramı”, “İşçi Bayramı” veya “1 Mayıs Bayramı” adıyla resmi tatil olarak kutlanmaya başlanmıştır. Türkiye’de ise İşçi Bayramı ilk kez 1911 yılında Selanik’teki tütün, pamuk ve liman işçileri tarafından kutlanmış, İstanbul’daki ilk etkinlik ise 1912 yılında gerçekleştirilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti’nin Sovyetler Birliği ile dostluk ilişkileri çerçevesinde, 1 Mayıs 1922’de Ankara’da resmi olarak İşçi Bayramı kutlanmıştır. Cumhuriyet tarihindeki ilk resmi kutlama ise 1 Mayıs 1923’te yapılmıştır. Ancak, 1 Mayıs 1977’de Taksim Meydanı’nda düzenlenen bir etkinlik sırasında yaşanan üzücü olaylar, bu tarihin önemini gölgeleyen bir durum olmuştur. DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler’in konuşması sırasında açılan ateş sonucunda 36 kişi hayatını kaybetmiştir. Bu olay, 12 Eylül askeri darbesi sonrası 1 Mayıs’ın bayram olarak kutlanmasını engellemiş ve kutlamalar yasaklanmıştır.
12 Eylül döneminde Milli Güvenlik Konseyi tarafından resmi tatil olmaktan çıkarılan 1 Mayıs, 2009 yılında “Emek ve Dayanışma Günü” olarak yeniden resmi tatil ilan edilmiştir.
1 MAYIS İLK NE ZAMAN KUTLANDI?
1 Mayıs İşçi Bayramı, Amerikalı sendikacıların önerisiyle 1889 yılından itibaren her yıl 1 Mayıs’ta kutlanmaya başlanmıştır. Cumhuriyet dönemi içinde ise ilk kez 1 Mayıs 1923’te resmi olarak kutlanmıştır.
